Van Afet ve Acil Durum (AFAD) İl Müdürü Osman Uçar, Bölge Gazetesi’ne yaptığı özel açıklamada, 2019 yılında yaptıkları araştırmaya göre 3 bin 500- 4 bin civarında tespit ettikleri hasarlı binaların içerisinde çok katlı apartmanlar, iş merkezleri ve kamuya ait binaların olmadığını belirtti.

AFAD İl Müdürü Osman Uçar, risk teşkil eden veya kötü amaçlı kullanıma müsait boş metruk binaların ayakta durmasına bakanlığın müsaade etmediğini belirterek, tespit ettikleri ağır hasarlı binaları yıkmaya devam edeceklerini söyledi.

2011 yılında Van’da meydana gelen depremlerde ağır hasar gören binaların her yıl yıktırılarak eritildiğini belirten Müdür Uçar, “Şehir merkezinde ciddi anlamda apartman, işyeri, büyük site dediğimiz veya kamu kuruluşlarına ait olup da ağır hasarlı olan bina yok gibi” dedi.

Şehir merkezinde bulunan ve Van Büyükşehir Belediyesi’ne ait olan 2 binanın hasarlı olduğunu belirten Müdür Uçar, binalarda mülk sahibi olan vatandaşlarla, belediyenin mahkemelik olduğunu ve bundan dolayı bu binaların yıktırılamadığını ifade etti.

“ORTALAMA 28 BİN CİVARINDA KONUT VE AHIR YAPILDI”

2011 yılında 2 farklı büyük deprem yaşadıklarını belirten Müdür Uçar, ”Bu depremlerden sonra binlerce binamızda ağır hasar oluştu. Malumunuz TOKİ tarafından 17 bin 489 adet konut yapıldı. Bu konutlar ağır hasarlı hak sahiplerine teslim edildi. Bunun haricinde de 8 bin civarında Evini Yapana Yardım yöntemiyle kırsaldaki vatandaşlara barınma amaçlı tek katlı ve ortalama 750-1000 metre kare arsa üzerinde konutlar yaptırdık. Bunun yanında ahır ve işyerini kaybeden vatandaşlara ahır ve iş yerlerini yaptırdık. Ortalama 28 bin civarında konut ve ahır yaptırmış olduk. Çok katlı binalarda güçlendirmeler yapıldı. Bu binaların sayısı da ortalama bin 600 civarındadır. Güçlendirme süresi içerisinde güçlendirmesini yapmayıp, ağır hasara dönüşen 600 civarında bir bağımsız bölüm dediğimiz evler var” dedi. 

“11 BİN CİVARINDA AĞIR HASARLI BİR BİNAMIZIN OLDUĞUNU GÖRDÜK”

2011 depreminden sonra ağır hasarlı binalarla alakalı net rakamları çıkarma adına 2017 yılında bir çalışma yaptıklarını belirten Uçar, “Tüm mahallelerde bizdeki ağır hasarlı listeler üzerinden, hangi konutun yıktırılıp, yıktırılmadığının tespitini yaptırdık. O zaman 11 bin civarında ağır hasarlı bir binamızın olduğunu gördük. Bu tespitten sonra 2019 yılında da yine belediyelerden aldığımız rakamlar, vatandaşların kendilerinin yıktırdığı, kentsel dönüşüm kapsamında yıktırılan, kat karşılığı yaptırılan veya kendi imkânlarıyla evini yıkan ve belediyelere intikal eden rakamlara göre, belediyelere intikal etmeyen birçok müracaat var. 2019 yılında 3 bin 500- 4 bin civarında hala ağır hasarlı olup yıktırılmayan binanın olduğunu gördük. Ama bu rakamların büyük bir çoğunluğunun geneline yakını kırsalda eski köy dediğimiz, şuanda mahalle dediğimiz civar çevre köylerdeki, 1 katlı, 2 katlı maksimum 3 katlı müstakil yapılardır. Şehir merkezinde ciddi anlamda apartman, işyeri, büyük site dediğimiz veya kamu kuruluşlarına ait olup da ağır hasarlı olan bina yok gibi. 2 tane Van Büyükşehir Belediyesi’ne ait olan bina var. Bu binalarda da alt katlarda vatandaşların dükkanları olduğu için, belediye ile davalık oldukları için, mahkeme sürecinden dolayı bu binalar yıktırılamıyor. Çok katlı apartmanlar, iş merkezleri ve kamuya ait binalar yok” şeklinde konuştu.  

“DEPREMİN VAHAMETİNİ, YIKIMINI VE VERMİŞ OLDUĞU ACIYI UNUTMUŞ GİBİYİZ”

Hasarlı binaların yıkımı ile alakalı ödenek talebinde bulunduklarını söyleyen Uçar, “Her yılbaşında ödenekle ilgili taleplerimizi iletiyoruz. Aynı zamanda yine vatandaşa tebliğ ve tahliye ile ilgili de Kaymakamlıklara ve Belediyelere yazılarımızı yazıyoruz. Vatandaşlarımızı da bu konuda bilgilendiriyoruz. Tabi olayın üzerinden 9 yıl geçince depremin vahametini, yıkımını ve vermiş olduğu acıyı unutmuş gibiyiz. Bizim bu tebligatlarımız, söylemlerimiz veya açıklamalarımız çok fazla yer bulmuyor. Vatandaşlarımız riskli binalarda oturmaya devam ediyor. Bu uyarıları dikkate alan vatandaşlarımızın büyük bir kısmında şunu görebiliyoruz, kentsel dönüşüm kapsamında veya kendi imkanlarıyla, belediyenin imkanlarıyla yıktırıyorlar. Bu vesile ile gönül isterdi ki bugün biz artık 2011 depremi konuşmayalım. Hiçbir eser veya hasarla alakalı bir eser olmasaydı” ifadelerini kullandı.  

“ENKAZ KALDIRMA GÖREVİ ÇEVRE ŞEHİRCİLİK İL MÜDÜRLÜĞÜ’NE VERİLDİ”

2011 yılından bu yana mevzuat açısından çok değişiklikler ve yenilikler olduğunu belirten Uçar, “Türkiye Afet Planı kapsamında çeşitli kurum ve kuruluşlarına kendi alanlarıyla ilgili görevler verildi. Çevre Şehircilik İl Müdürlüğü’ne de deprem olduğu andan sonraki yıkımlarla ilgili, hasarlarla ilgili tespit, analiz görevi verildi. İkinci bir ana unsur olan enkaz kaldırma görevi de yine Çevre Şehircilik İl Müdürlüğü’ne verildi. Son yaşanan Başkale depreminden sonra da bu yıkımlar çerçevesinde Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü yaptığı için ödeneğini biz karşıladık, İhalesini Başkale Kaymakamlığı yaptı ve Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü kontrolünde şuanda yıkımlar devam ediyor. Maksimum 2 aya kadar bu yıkımlar tamamlanmış olacak. 2011 yılında yaşadığımız deprem gibi sürüncemede kalmayacak” dedi.

“TEMENNİMİZ AĞIR HASARLI VE RİSKLİ YAPILARIN BİRAN ÖNCE ORTADAN KALDIRILMASIDIR”

Ödeneklerin gelmesi durumunda geri kalan hasarlı binaları da yıktırma çabası içerisinde olduklarını söyleyen Uçar, “Depremden dolayı kullanılmayan ve metruk durumda olan boş binaların yıkımıyla ilgili İçişleri Bakanlığımız genelgesiyle, Bakanımızın talimatıyla 13 ilçe belediyemiz bu konuda yetkilendirildi. Sekretaryasını biz yapıyoruz, aylık olarak tespit ettikleri ve yıktıkları binaları bize bildiriyorlar. Bizde bunları burada birleştirip, raporluyoruz ve Sayın Valimizin imzasıyla bakanlığa gönderiyoruz. Bakanlık bunu takip ediyor. Risk teşkil eden veya kötü amaçlı kullanıma müsait boş metruk binaların ayakta durmasına bakanlık müsaade etmiyor. Yine Kentsel Dönüşüm kapsamında ilimizde büyük bir çalışma var. Her yıl yüzlerce ağır hasarlı dediğimiz veya bağımsız bölüm dediğimiz konutlar bu çerçevede yıktırılıp yerlerine yenileri yaptırılıyor. Yıl içerisinde %10’luk veya %15’lik bir kısmı her yıl eriyor ve hasarlı bina sayısı bu şekilde azalıyor. Temennimiz bölge olarak, ülke olarak bir deprem, bir felaket yaşamadan, ağır hasarlı binalarda oturan vatandaşlar bir zarar görmeden ağır hasarlı ve riskli yapıların biran önce ortadan kaldırılmasıdır” ifadelerini kullandı.Van Bölge Gazetesi