Bölgede bir dönem yaşanan terör ve kaçakçılık olaylarını önlemek amacıyla İran sınırındaki Albayrak Mahallesi'nde 37 yıl önce kurulan 3. Hudut Tabur Komutanlığına ait arazi içinde bulunması nedeniyle uzun yıllar ziyarete kapalı tutulan Bartholomeus Kilisesi, tabur komutanlığının çözüm süreci kapsamında mahalle dışına taşınmasıyla yeniden ziyarete açılmıştı.
Uzun yıllar sonrası yeniden ziyaretçilerini ağırlayan 1700 yıllık Bartholomeus Kilisesi'nin kemerler dışındaki örtüsü tamamen yıkılmış vaziyette. Tarihi kilisenin yeniden restore edilerek kent turizmine kazandırılması gerektiğini belirten doğaseverler, tarihi güzelliğin korunmasını istiyor.
ST. BARTHOLOMEUS KİLİSESİ
Başkale İlçesi'ne bağlı Albayrak Köyü'nde bulunmaktadır. Büyük Zap Vadisi'ne bakan bir tepe üzerine kurulmuş olan kilise ve jamatun aynı tarihte yapılmıştır. En yaygın inanışa göre kilise Saint Bartholomeus'un mezarı üzerine 4'ncü yüzyılda inşa edilmiştir. Manastırla ilgili referans bilgilerden yola çıkarak Kilise ve jamatununun 13'ncü yüzyıl sonu ve 14'ncü yüzyıl başında inşa edildiği kabul edilmektedir.
1457 tarihli el yazması kitabın kolofonuna göre yapılar Başpapaz Kirakos tarafından dekore edilmiştir.
Kilise ve jamatunun, Katogikos Philippe'nin desteği ile Vardapet Kirakos'un piskoposluğu zamanında, Osmanlı Devleti'ne bağlı Hakkari Beyi Hüsrev Şerif'in yönetimi altında 1651 yılında onarım geçirdiği kaynaklarda belirtilmektedir. Günümüze gelebilen kilise ve jamatunu 17'nci ve 18'nci yüzyıla tarihlendirilmektedir. Manastır ve yapılar 1966 depreminde büyük hasar görmüştür.
St. Bartholomeus Kilisesi, doğu-batı doğrultusunda uzanan dikdörtgen bir alana oturmaktadır. Batı cephenin ortasında anıtsal bir giriş yer almaktadır. Üstten sivri kemerli bir alınlıkla vurgulanmış olan portal, dikdörtgen çerçeve içerisinde, köşelerden sütuncelerle sınırlandırılmış, sivri kemerli bir girinti teşkil etmektedir. Bunun ortasında basık kemerli kapı açıklığı bulunmaktadır. Asıl portal girintisinin alınlık kısmında iki süvarinin mücadelesi kabartma olarak verilmiştir. Üstteki alınlıkta ise, tanrı ve melekler tasvir edilmiştir. Tanrı, altı meleğin taşıdığı bir tahtta oturur vaziyette verilmiştir. Ayrıca Tanrı'nın omuzlarında güvercinler, ayaklarının altında aslan figürleri bulunmaktadır.
Kare planlı jamatun, yanlardan karşılıkla atılmış dört kemer üzerine oturan çapraz tonozla örtülmüştür. Kemerler dışındaki örtü günümüzde yıkılmış durumdadır. Buradan bir kapı vasıtasıyla geçilen Kilise, merkezi kubbeli ve haç planlıdır. Doğudaki apsis beş kemerli olup, yanlarında papaz hücreleri yer almaktadır. Merkezi kubbe ve haç kollarının örtüleri yıkılmış olup, dıştan yüksek bir kasnak ve konik bir külahla vurgulandığı eski resimlerden anlaşılmaktadır. Yapının tamamında düzgün kesme taş malzeme kullanılmıştır.
Kiliseyle jamatun kısmının bütün olarak ele alınması yanında, batı cephedeki portalde yer alan figürlü plastik, yapının önemli yanlarını oluşturmaktadır.
VAN BÖLGE GAZETESİ: HACI YILMAZ
VAN'DA BU HİZMETLER NEDEN... 4 Ay Önce
İstirhamımız Eski Van Şehri tarihi surları, alandaki bütün tarihi yapılar aslına uygun restore edilip o alanlar ihya edilsin. İstirhamımız Hoşab'ın tarihi şehir surları ve alandaki bütün tarihi yapılar restore edilip ihya edilsin. İstirhamımız Yedi Kilise, Saint Thomas, Aziz Bartholomeus manastırları, 13 ilçemiz ve köylerindeki tarihi cami, medrese ve kümbetler, 13 ilçemiz ve köylerindeki bütün tarihi yapılar, Adır, Kuş ve Çarpanak Adalarındaki tarihi yapılar restore edilsin. Bu alanlarda peyzaj, çevre düzenlemesi, aydınlatma, ıslah ve ihya çalışmaları yapılsın. Van'ın onlarca tarihi değeri on yıllardır bu ilgiyi, bu restorasyonları, bu ıslah ve ihya çalışmalarını hasretle bekliyor. Aynı zamanda istirhamımız Van Gölü çevresindeki sekiz ilçe kıyısında Van Gölü dip çamuru temizliği ile kanal ve dere temizlikleri yapılsın. Aynı zamanda sekiz ilçede kıyı ve sahillerin ıslahı ve ihyası, sahil şeridi ve rekreasyon çalışmaları olsun. Van Gölü havzası bunları on yıllardır bekliyor. Valilik, Kaymakamlıklar, İl Özel İdareleri, DSİ, DAKA, DAP İdaresi, Belediyeler, Kültür ve Turizm Müdürlükleri ve bütün ilgili kurumlardan 2024'ü dolu dolu geçirmelerini istirham ediyoruz.