Van'ın Muradiye ilçesinde Urartular döneminde inşa edilen Körzüt Kalesi'nin kalıntılarının bulunduğu alanda yürütülen kazı çalışmalarında, daha önce tapınak olduğu değerlendirilen yeni bir yapı, 2 taş blok üzerine çivi yazısı ile yazılmış kitabe gün yüzüne çıkarılmıştı.
Van YYÜ Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Bölümü'nden Dr. Öğretim Üyesi Sabahattin Erdoğan başkanlığında, arkeolog, antropolog, şehir plancısı, sanat tarihçisi ve restoratörlerden oluşan 15 kişilik bir ekip, Muradiye ilçesindeki Urartu dönemine ait Körzüt Kalesi'nde kazı çalışmalarını sürdürüyor.
Uluşar Mahallesi'ndeki kayalık bir alana, Urartu Kralı Menua tarafından inşa ettirilen bu kale, Kültür ve Turizm Bakanlığı'nın izniyle başlatılan kazı çalışmalarında önemli bulgular elde edildi. Uluşar Mahallesi'ndeki kayalık alana Urartu Kralı Menua tarafından inşa ettirilen kalede, Kültür ve Turizm Bakanlığının izniyle yürütülen kazılarda çalışmalar aralıksız bir şekilde devam ediyor.
Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Arkeoloji Bölümü öğretim üyesi Doç. Dr. Sabahattin Erdoğan'ın bilimsel danışmanlığında yürütülen Körzüt Kalesi'ndeki kazılarda, iki çivi yazılı kitabe ile 2800 yıllık Urartu tapınağı bulunmuştu.
Kazı çalışmalarıyla ilgili bilgi veren Van YYÜ Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Bölümü'nden Dr. Öğretim Üyesi Sabahattin Erdoğan, geçen yıl yapılan kazılarda Urartu Kralı Menua için yaptırılan tapınağa ulaştıklarını ve Tapınağın etrafında tapınak ekonomisi ile ilişkili hediyelerin ya da tapınakla ilişkili eşyaların konulduğu depo odaları olmasını beklediklerini ifade etti.
"BU ŞEKİLDE AYAKTA DURAN BİR KALE YOK"
Kazı Başkanı Erdoğan, "Urartularda özgün maden işçiliğine dair önemli buluntulara denk gelmeyi düşünüyoruz. Bunların özellikle kalkan ve mızrak olmasını bekliyoruz. Bunlar, savaş tanrısı Haldi'ye ithaf edilen silahlar. Kazılarda ortaya çıkacak odalarda bu türden bulgulara rastlamayı düşünüyoruz. Kalenin dış surlarında çok büyük taşlar kullanılmış. Tapınağın dışında özgün değer olarak karşımıza sur duvarları çıkıyor. Bu şekilde ayakta duran bir kale yok. Yani Urartu taş işçiliğinin en önemli özelliklerini burada görüyoruz. Devasa taşlarla sur duvarları mevcut. Bu sur duvarları Urartu kalelerinde farklılığıyla ön plana çıkıyor. Özgün olarak karşımıza çıkmakta" ifadelerini kullandı.
URARTU KALESİ: KÖRZÜT
Kale, Van ili, Muradiye ilçesinin yaklaşık 9 kilometre güneyinde, Uluşar (Körzüt) Mahallesi sınırları içinde yer almaktadır. Van Gölü kapalı havzasının en büyük ovalardan birisi olan Muradiye Ovası'nın güneydoğusunda, Beydağı'nın ovaya doğru yayılan kuzey-güney doğrultulu bazalt kayalık bir yükseltisi üzerinde inşa edilmiştir.
Yörede Pertak olarak da bilinen Körzüt Kalesi konumu, büyüklüğü, mimarisi ve yazıt potansiyeli itibariyle ön plana çıkmaktadır. Ovada yer alan verimli araziler ile Urartu'nun batıya ve İran üzerinden doğuya açılan yollarına hâkim konumuyla ekonomik ve askerî açıdan önemli bir idari merkez konumundadır. Yaklaşık 3,5 hektar ölçülerindeki Sitadel (320 x 110 metre), 1,8 hektarlık Aşağı Yerleşim (150 x 120 metre) ve 2 hektarlık Nekropol (205 x 90 metre) alanlarından oluşan kale ortalama 8 hektarlık bir alanı kaplamaktadır. Saraya ait mekanlar ile tapınak ve depo odalarından oluşan ciddi bir yapı stoğuna sahiptir. Sitadele ait sur duvarlarındaki taşların boyutu ve inşa teknikleri açısından sahip olduğu etkileyicilik, kalenin önemini açıkça göstermektedir. Taş işçiliği ve inşa tekniği açısından da uzmanlaşma net olarak görülebilmektedir. Kale çevresindeki köylerde çok sayıda yazıtlı ve yazıtsız taş blok tespit edilmiştir. Çoğu Van Müzesine taşınmış blokların Körzüt Kalesi'nden götürülmüş olma olasılıkları bir hayli yüksektir.
Urartu araştırmalarının önde gelen bilim insanları tarafından araştırılan kale, C. Burney ve T. Tarhan - V. Sevin'nin yüzey araştırmalarının yanı sıra A. Dinçol, M. Payne- N. Başgelen ve M. Salvini'nin dilbilimsel araştırmalarına konu olmuştur. Yazıtlar, kale mimarisi ve inşa teknikleri üzerine olan değerlendirmeler, kalenin Urartu'nun ilk dönem kalelerinden biri olduğu ve kalenin kral Minua (MÖ 810-780) tarafından inşa edilmiş olabileceği üzerinedir.
VAN BÖLGE GAZETESİ: HACI YILMAZ