Van Gölü'nde yaşayan endemik tür olan Van Balığı'nın markalaşması için verilen mücadelenin ilk meyveleri alınmaya başlandı. Bu kapsamda özellikle Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi ve güvenlik güçleri eliyle popülasyonu korunan ve nesli tükenmekten kurtarılan Van Balığı konservesi, marketlerdeki raflarda yerini almaya başladı.
Van Gölü'nün tuzlu ve sodalı suyunda yetişen Van Balığı, yapılan Araştırma ve Geliştirme (Ar-Ge) çalışmaları sonucunda çeşitli testleri başarıyla geçerek dünya pazarına girmeye başladı. Bu kapsamda ilk etapta 50 ton balık, soğuk hava tertibatlı araçla Çanakkale'ye gönderilmiş ve balığın yapılan Ar-Ge çalışması sonucu konserve yapılmasına karar verildi.
Yaklaşık 30 ülkeye konserve balık ihracatı gerçekleştiren Dardanel Ton, Ar-Ge çalışmalarını tamamlayarak ilk aşamada 50 ton Van Balığı konservesini üreterek, marketler satışa sunmaya başladı. Dardanel Ton aracılığıyla satışa sunulan Van Balığı'nın kentin ekonomisine de ciddi katkı sunması bekleniyor.
Yıllık üretimi 7-10 bin ton olan ve dolaylı olarak yaklaşık 20 bin ailenin geçimini sağladığı Van Balığının konserve olarak satışa sunulması Vanlıları sevindirdi. Van Balığı'nın tanınması, değer kazanması, balıkçılıkla uğraşanların refah seviyesinin artırılması amacıyla konserve yapılarak ulusal marketlerde satışa sunulması Vanlıları mutlu etti.
Dardanel fabrikasında işlenerek konserveye dönüştürülen Van Balığı, hafta sonu itibariyle zincir marketlerde satışa sunulmaya başladı.
TÜRKMENOĞLU: "VAN BALIĞI DÜNYA PAZARINA GİRMEYE BAŞLADI"
Konuyla alakalı açıklamalarda bulunan AK Parti Van Milletvekili Kayhan Türkmenoğlu, "Van Gölü'nün tuzlu ve sodalı suyunda yetişen İnci Kefali (Van Balığı), yapılan Araştırma ve Geliştirme (Ar-Ge) çalışmaları sonucunda çeşitli testleri başarıyla geçerek dünya pazarına girmeye başladı" dedi.
TAKVA: "FİKİR SAHİPLERİNİ, GİRİŞİMİ BAŞLATANLARI KUTLUYORUZ"
Van Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Necdet Takva ise, duyduğu memnuniyeti dile getirerek, "Bazen hayat emek verenleri geç motive eder! Vaktiyle Van Balığını endüstriyel ürüne dönüştürme çabasında olanları biliyoruz elbette. Ulusal bir markanın Van balığını katma değerli ürüne dönüştürme girişimini büyük memnuniyetle karşılıyoruz. Fikir sahiplerini, girişimi başlatanları kutluyoruz" diye konuştu.
KANDAŞOĞLU: "BİRÇOK DEĞERLERİMİZ VAR, BİR TÜRLÜ YERYÜZÜNE ÇIKARAMIYORUZ"
VATSO Başkanı Zahir Kandaşoğlu ise, Van etten sonra Van'ın en büyük değeri olan Van Balığı'nın da Dardanel markasıyla marketlerde yerini aldığını belirterek, "Şükürler olsun ki Van-Et'ten sonra Van'ın en büyük değeri olan Van Balığımız da Dardanel markasıyla marketlerde yerini aldı. Başta Van Valisi Ozan Balcı olmak üzere emeği geçen herkese teşekkür ederiz. Önemli bir konu, aslında birçok değerlerimiz var, bir türlü yeryüzüne çıkaramıyoruz" ifadelerini kullandı.
IRAK: "EMEĞİ GEÇENLERE TEŞEKKÜR EDİYORUM"
Van Balığı'nın konserve olarak marketlerde satılması için önemli girişimleri olan projenin baş mimarlarından olan Van Ticaret ve Sanayi Odası ile Van Ticaret Borsası Eski Başkanı Feridun Irak ise, "2004 yılında Mustafa Sarı hocamızla görüştük. İnci Kefalinin endüstriye kazandırılması için proje yapma kararı aldık. Balığı Çanakkale Dardanel'e soğuk zincirle ulaştırdık. Konserve yapıldı TSE standartlarına göre analizleri yapıldı. Sayenizde raflarda olduğunu gördük. Sayın Mustafa Sarı'ya, projenin finansını karşılayan KOSGEB Van Müdürlüğüne ve çalışma arkadaşlarıma çok teşekkür ederim" dedi.
"VAN BALIĞI DARDANEL MARKASIYLA KONSERVE HALİNDE TÜRKİYE'NİN HER YERİNDE"
Van Balığı'nın bundan sonraki süreçte marketlerde konserve olarak satılmaya başlamasıyla ilgili mutluluklarını dile getiren Vanlılar ise, "Van Gölü'nün tuzlu, sodalı suyunda yetişen bir balık türü olan sazan balık ailesine ait, sıfır alerji özelliğine sahip Van Balığı Dardanel markasıyla konserve halinde Türkiye'nin her yerinde. Emeği geçenlere teşekkür ederiz", "Bizim denizlerin en asili; namı İnci Kefali, aslı Van Balığı lezzetiyle gurmelik, fiyatıyla her hanelik, layıkıyla raflarda yerini aldı. Yıllar yılı emeği geçenlere, vazgeçmeden sahiplenenlere, kendi değerlerine güvenenlere teşekkürler", "Van Valimiz Sayın Ozan Balcı beyin girişimleriyle Van İnci kefalinden Dardanel yapıldı. Van'ımıza hayırlı olsun emeği geçen herkese teşekkür ediyoruz" ifadelerine yer verdiler.
VAN BALIĞI
Uçan Balık Van Balığı, Van Denizi'nin tuzlu-sodalı sularında yaşayabilen tek canlı türüdür. Adında kefal bulunmasına rağmen, sazangillerin bir üyesidir. Dünyada sadece bu kapalı havzada bulunmaktadır. 20 cm boya ve 80-90 gram ağırlığa sahiptir. Torpil görünümünde vücudu parlak gümüş renkli pullarla kaplıdır. Kış aylarında gölün 75 m derinliklerine kadar inebilirken, yaz aylarında 10-15 m derinliklerde beslenmeyi tercih eder.
Eşsiz Bir Yaşam Döngüsü Uçan Balık Van Balığı, her yıl büyük sürüler halinde göç eder. Çünkü Van Denizi'nin tuzlu-sodalı suları üremesine imkân vermez. Akarsuların sıcaklıkları 13 dereceyi bulduğu zaman balık derelere girer ve yumurtasını bıraktıktan sonra tekrar göle döner. Bu eşsiz yaşam döngüsü her yıl Nisan'da başlayıp Temmuz'a kadar devam eder. İncili Kefali bu yolculukta akarsuya karşı büyük bir mücadele verir. Şelaleri uçarak aşar. Yurtiçi ve yurtdışından binlerce insan bu büyülü yolculuğa tanıklık etmek için Van'a akın etmektedir.
Geleceği Güvence Altında Van Balığı'nın göç mevsimi, aynı zamanda balıkların avlanma karşısındaki en çaresiz zamanlarıdır. Nehirlerin sığ sularına yığılan balık sürülerinin kolay avlanabilirliği, kaçak avcılara cazip gelmektedir. Kaçak avlanmayla mücadele kapsamında balıkların üremek için çıktıkları göç yolculuğunda 75 günlük avlanma yasağı sıkı bir şekilde denetlenmekedir.
Alınan tedbirlerle kıyı çevresinde bilinçli balıkçılık yapılması sağlanmıştır. Van Balığı'nın geleceği güvence altındadır. Geleneksel hale gelen Uçan Balık Festivali her yıl Haziranın ilk haftasında Erciş İlçesindeki Deliçay suyu kenarında bir karnaval havasında kutlanmaktadır.
Kalori Deposu Van Balığı'nın eti beyaz ve lezzetlidir. Diğer balıklarda ortalama 15-20 olan kalori miktarı Van Balığında 28 ila 45 kaloriye kadar çıkmaktadır. Az kılçıklıdır. Kurutulmuş olarak tandırda ve yağda pişirilmiş havyarı başta olmak üzere yöre halkı tarafından pek çok şekilde tüketilmektedir. Uçan Balık Van Balığı, Van'ın doğal, kültürel ve ekonomik değerlerinden biridir. Yöre halkından binlerce insan, geçimini Van Balığı avcılığıyla sağlamaktadır.
VAN BÖLGE GAZETESİ: HACI YILMAZ