Ara dinlenme Veya çalışanlar arasındaki adı ile (öğle tatili yada öğle arası) kaç saat olmalıdır.
Çalışma hayatında işçi ile işveren arasında zaman zaman ara dinlenme süresi konusunda karşı karşıya gelebilmektedir.
Birçok iş yerinde öğle tatili olarak adlandırılan ara dinlenme kısmı 1 saat olarak belirlenmiştir ve Bakıldığında 4857 sayılı Kanunun 68'inci maddesindeki esaslar uyarınca ara dinlenmesi verilir (Suallere de Cevaben)
PEKİ, MEVZUATTA ARA DİNLENME SÜRESİ KAÇ SAAT OLARAK BELİRLENMİŞTİR?
1 SAATLİK SÜRENİN ARTTIRILMASI MÜMKÜN MÜDÜR?
Çalışanların ara dinlenmeleri de, diğer izinler gibi iş mevzuatında güvence altına alınmıştır. Mevzuatta çalışanların izinleri, günlük, haftalık ve yıllık olarak üçe ayrılmıştır. Ara dinlenmeler günlük izinlerin kapsamına girer. Ve bu ara dinlenme süresi de çalışma süresine göre belirlenir. 4 saat ve daha kısa süre işlerde 15 dakika, 7.5 saate kadar olan işlerde yarım saat, 7.5 saatten fazla süren işlerde ise 1 saat ara dinlenme hakkı verilir.
ÖRNEĞİN GÜNDE 7.5 SAAT ÇALIŞAN İŞÇİNİN ARA DİNLENMESİ NE KADAR OLMALIDIR?
Kanuna göre 7.5 saat çalışan bir işçinin ara dinlenme süresi yarım saat olmalıdır. Ancak bir çok yerde bu süre 1 saat olarak kullandırılır. Çünkü 7.5 saat çalışan işçiye yarım saatin üzerinde ara dinlenme izni kullandırılması işverenin inisiyatifindedir.
GÜNDE 9 SAAT VEYA 10 SAAT ÇALIŞAN İŞÇİLER 1 SAATİN ÜZERİNDE ARA DİNLENMESİ YAPABİLİR Mİ?
Ara dinlenme süresi 7.5 saatin üzerindeki çalışmalar için 1 saat ve üzeri olarak öngörülmüştür. Bu tür durumlarda ara dinlenme süresi en az 1 saat olmalıdır. 1 saatin üzerindeki ara dinlenmelerde ise inisiyatif işverendedir.
Kanunen Ara dinlenme mutlak bir haktır. Ara dinlenme süresini kullanmayıp yerine çalışmak veya ücretini istemek mümkün değildir. Ara dinlenmeler birleştirilerek haftalık veya yıllık kullanılması söz konusu olamaz. Adı üstünde ara dinlenmelerin günlük olarak kullanılması esastır der ilgili kanun.
FAZLA MESAİ HESAPLANIRKEN ARA DİNLENME HESABA KATILIR MI?
Fazla mesai hesaplanırken ara dinlenmeler hesaba katılmamaktadır. Çalışanların ara dinlenmesi çalışma süresinden sayılmaz. Örneğin, 08-00-20-00 saatleri arasında çalışan bir işçi günde 1.5 saat ara dinlenme izni kullanıyorsa, bu işçinin günlük çalışma süresi 12 saat değil 10.5 saattir. Ve fazla mesai ve diğer alacak hesaplamaları da bu süreye göre yapılır.
PEKİ VARDİYALI ÇALIŞANLARIN ARA DİNLENME HAKLARI VAR MI?
Postalar Halinde İşçi Çalıştırılarak Yürütülen İşlerde Çalışmalara İlişkin Özel Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmeliğin 3'üncü, 9'uncu ve 10'uncu maddelerine göre; işveren veya işveren vekilleri, posta sayısı ile her postanın işe başlama ve bitirme saatlerini, postalar halinde çalıştırdıkları işçilerin ad ve soyadlarını, ara dinlenmelerini, hafta tatillerini ve bunlara ilişkin değişiklikleri düzenleyerek işyerinde işçilerin kolayca görüp okuyabilecekleri şekilde ilan etmekle yükümlüdür. Posta değişiminde işçiler sürekli olarak en az 11 saat dinlendirilmeden çalıştırılamaz. Bu hüküm, postası değiştirilen işçilere de uygulanır. Postalar halinde işçi çalıştırılarak yürütülen işlerde, işçilere, 4857 sayılı Kanunun 68'inci maddesindeki esaslar uyarınca ara dinlenmesi verilir. İşin niteliği, bir işyerinin aynı bölümündeki bütün işçilere aynı saatte ara dinlenmesi verilmesine olanak bırakmıyorsa, bu dinlenme, işçilere, gruplar halinde arka arkaya çalışma süresinin ortalarından başlayarak İş Kanunu ve bu Yönetmelikteki esaslara göre verilir.
Bu düzenlemeye göre; 4857 sayılı Kanunun 68'inci maddesine göre 15 dakika, yarım saat, bir saat olarak belirlenen ara dinlenme sürelerine postalar halinde (vardiyalı) çalışanlar da yararlanırlar. Yapılan işin niteliğine göre aralı yani parça parça kullandırılabilir. Bu süre çalışma süresine dâhil değildir.
Taraflar arasındaki uyuşmazlık toplu iş sözleşmelerindeki düzenlemeler uyarınca vardiyalı çalıştırılan davacı işçiye işyerindeki vardiyalı ve fiili çalışma şekline göre zamlı ara dinlenme ücretinin ödenip ödenmeyeceği noktasında toplanmaktadır. Davalı işveren vardiyalı çalışan işçilerden ara dinlenmesi sırasında zorunlu olarak iş başında bulunması gereken işçilere ara dinlenmesi ücretinin verildiğini, ara dinlenmelerini işyeri mahallinde veya dışında serbestçe kullanabilme imkânına sahip işçilerin ise salt toplu iş sözleşmesindeki düzenlemeden hareketle zamlı ara dinlenme ücretine hak kazanamayacağını savunmaktadır.
Toplu iş sözleşmesinin anılan hükmü, vardiyalı işçi çalıştırılan işyerlerinde ve işçinin ara dinlenmesini işin niteliği gereği fiilen çalışarak geçirmesi halinde uygulanma olanağına sahiptir. İşçinin salt ara dinleme sırasında işyerinde bulunması önemli olmayıp, bu süre içinde ara dinlenme yokmuş gibi çalışıyor olması da gerekir. İşçinin ara dinlenme sırasında kendi isteği ile veya başka bir yere gitme imkânının o sırada fiziken mümkün olmaması nedeniyle işyerinde bulunması halinde söz konusu alacağa hak kazanması mümkün değildir.
Sağlıkla kalın...