Kanun Kapsamında İşçinin İş Sağlığı ve Güvenliğinin Sağlanmasını Talep Etme Hakkı Vardır 6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu 4. maddesi uyarınca işveren, çalışanların işle ilgili sağlık ve güvenliğini sağlamakla yükümlü olup bu çerçevede yükümlülükleri sayılmıştır. Ayrıca, söz konusu Kanun'un 5. maddesi uyarınca, işverenin yükümlülüklerinin yerine getirilmesinde aşağıdaki ilkeler göz önünde bulundurulur.
Risklerden kaçınmak ve kaçınılması mümkün olmayan riskleri analiz etmek Risklerle kaynağında mücadele etmek İşin kişilere uygun hale getirilmesi için iş yerlerinin tasarımı ile iş ekipmanı, çalışma şekli ve üretim metotlarının seçiminde özen göstermek, özellikle tekdüze çalışma ve üretim temposunun sağlık ve güvenliğe olumsuz etkilerini önlemek, önlenemiyor ise en aza indirmek,
Teknik gelişmelere uyum sağlamak, Tehlikeli olanı, tehlikesiz veya daha az tehlikeli olanla değiştirmek, Teknoloji, iş organizasyonu, çalışma şartları, sosyal ilişkiler ve çalışma ortamı ile ilgili faktörlerin etkilerini kapsayan tutarlı ve genel bir önleme politikası geliştirmek, Toplu korunma tedbirlerine, kişisel korunma tedbirlerine göre öncelik vermek, Çalışanlara uygun talimatlar vermek. Dolayısıyla, işveren bu ilkeler çerçevesinde işyerinde iş sağlığı ve güvenliği açısından bütün önlemleri almak zorundadır. İşverenin bu önlemleri almaması halinde iş sağlığı ve güvenliğinin sağlanmamsı nedeniyle meydana gelen bütün olaylardan sorumluluğu doğacaktır.
Bu kapsamda, işçinin iş sağlığı ve güvenliğinin sağlanmasını işverenden talep etme hakkı bulunmaktadır.
İŞÇİNİ İHBAR TAZMİNAT HAKKI?
4857 sayılı İş Kanunu 17. madde uyarınca işçi ya da işveren tarafından iş sözleşmesi feshedilmeden önce durumun diğer tarafa yazılı olarak bildirilmesi gerekmektedir. Madde gereğince;
6 aya kadar süren çalışmalarda 2 hafta,
6 aydan 1,5 yıla kadar süren çalışmalarda 4 hafta,
1,5 yıldan 3 yıla kadar süren çalışmalarda 6 hafta,
3 yıldan uzun süren çalışmalarda 8 hafta bildirim süresi uygulanmaktadır.İş sözleşmesini performansa, işçinin davranışlarına, işin, işletmenin veya işyerinin gereklerine dayalı olarak feshetmek isteyen işveren, feshi yazılı olarak ve bu sürelere bağlı kalarak işçiye iletmekle yükümlüdür. İş sözleşmesini ihbar süresi vermeksizin fesheden işveren, bu sürenin ücretini ihbar tazminatı olarak işçiye ödemekle yükümlüdür.
İŞÇİNİN ZORLAYICI SEBEPLER HAKKI?
İşçinin çalıştığı işyerinde, bir haftadan daha uzun bir süre işin durması gerektiren zorlayıcı sebepler ortaya çıkarsa, işçi haklı sebeple derhal fesih hakkına sahiptir.
KADIN İŞÇİNİN GEBELİK HALİNDEKİ HAKLARI?
İş Kanunu'nda yer alan eşitlik ilkesi uyarınca kimse cinsiyeti yüzünden bir ayrımcılığa tabi tutulamaz. Fakat Kanun, özellikle gebe kadın işçilerinin hakları konusunda bazı özel düzenlemeler yapmıştır.
Bu kapsamda, kadın işçilere doğumdan önce sekiz ve doğumdan sonra sekiz hafta olmak üzere toplam on altı haftalık süre için izin verilir. Çoğul gebelik halinde doğumdan önce çalıştırılmayacak sekiz haftalık süreye iki hafta süre eklenir. Ancak, doktorun onayı ile kadın işçi isterse doğumdan önceki üç haftaya kadar işyerinde çalışabilir.
Bu durumda, kadın işçinin çalıştığı süreler doğum sonrası sürelere eklenir. Kadın işçinin erken doğum yapması halinde ise doğumdan önce kullanamadığı çalıştırılmayacak süreler, doğum sonrası sürelere eklenmek suretiyle kullandırılır. Doğumda veya doğum sonrasında annenin ölümü hâlinde, doğum sonrası kullanılamayan süreler babaya kullandırılır.
Üç yaşını doldurmamış çocuğu evlat edinen eşlerden birine veya evlat edinene çocuğun aileye fiilen teslim edildiği tarihten itibaren sekiz hafta analık hâli izni kullandırılır.
Kullanılan doğum sonrası analık hâli izninin bitiminden itibaren çocuğunun bakımı ve yetiştirilmesi amacıyla birinci doğumda altmış gün, ikinci doğumda yüz yirmi gün, sonraki doğumlarda ise yüz seksen gün süreyle haftalık çalışma süresinin yarısı kadar ücretsiz izin verilir. Çoğul doğum hâlinde bu sürelere otuzar gün eklenir.
Kadın işçilere bir yaşından küçük çocuklarını emzirmeleri için günde toplam bir buçuk saat süt izni verilir. Bu sürenin hangi saatler arasında ve kaça bölünerek kullanılacağını işçi kendisi belirler. Bu süre günlük çalışma süresinden sayılır. Ayrıca, hamilelik süresince kadın işçiye periyodik kontroller için ücretli izin verilir.
Hekim raporu ile gerekli görüldüğü takdirde, hamile kadın işçi sağlığına uygun daha hafif işlerde çalıştırılır. Bu halde, işçinin ücretinde bir indirim yapılmaz. Kadın çalışanlar, gebe olduklarının sağlık raporuyla tespitinden itibaren doğuma kadar geçen sürede gece çalışmaya zorlanamazlar. Yeni doğum yapmış çalışanın doğumu izleyen bir yıl boyunca gece çalıştırılması yasaktır. Bu sürenin sonunda sağlık ve güvenlik açısından sakıncalı olduğunun sağlık raporu ile belirlendiği dönem boyunca gece çalıştırılamaz. Son olarak, kadın işçilerin gebe kalması ya da doğum yapması nedeniyle işveren tarafından iş akdi feshedilemez sağlıkla kalın…