Son Aldığımız Sorulara Baktığımızda İşten çıkarma yasağının kaldırılması ile birlikte 1 Temmuz itibariyle Sayısız işçinin iş akdi feshedildiği Durumu Yazılmakta. Peki işten çıkarılan işçilerin hakları nelerdir? İşçiler hangi haklarını alabilirler?
Çalışanın işyeri sözleşmesi işvereni tarafından tek taraflı olarak fesih edildiği takdirde 4857 sayılı İş Yasasına göre işçi, yeni haklar elde ederek alacaklı konuma gelir.
İş akdinin feshedilmesi durumunda işverenin ilk olarak çalışana yazılı bildirim yapması gerekir. Yapılan bildirimde sözleşmenin neden fesih edildiği kesin bir şekilde belirtilmeli. Eğer çalışanın yeterliliği hakkında bir gerekçe varsa bunun için çalışanın savunması alınmalı.
Eğer işçinin çıkarıldığı tarihten önceki bir yıl içinde 90 gün prim ödemesi dolduysa işten çıktıktan sonra 100 gün sonra da sağlık hizmetinden faydalanabilir. 90 gün prim ödemesini tamamlamadıysa sadece 10 gün yararlanabilir.
PEKİ İŞÇİNİN ALACAĞI HAKLAR NELERDİR?
Kıdem tazminatı
İhbar tazminatı
Birikmiş ücretli izinlerin ücreti
İşten çıkış ihbarın yapıldığı güne kadar ki maaşı
Fazla mesailerin ücretleri
Aynı zamanda işçi, İŞKUR'un belirlediği şartları tamamladığı takdirde işsizlik ödeneği alabilir. İşten kovulan işçi daha sonra işe iade davası açabilir.
İkale sözleşmesi yapıldıysa;
İşverenden, işsizlik ödeneği için alması gereken paranın tamamını alır.
İşten anlaşarak ayrıldığı için işveren bu süreyi göz önüne alarak 2-3 maaş ikramiye ödemesi yapabilir...
AYRICA İSTİFA EDERKEN DİKKAT EDİLMESİ GEREKENLER:
Çalışanların istifa durumunda da bir çok hakkı vardır. Çalışanlar tarafından bu haklar pek bilinmez. Örneğin istifa durumunda kıdem tazminatı ve diğer sosyal haklar alınabilir. Ancak bunun belirli kriterleri vardır. Bunun için çalışanın işverene verdiği istifa dilekçesinin hukuki mahiyeti önemlidir.
Dilekçede yer alan tarihten, imzaya kadar veya istifa dilekçesinin verilme nedenine kadar bir çok unsur sizin haklardan yararlanıp yararlanmayacağınızı belirler.
Öncelikle şunu belirtmekte fayda var. İşçi tarafından verilen istifa dilekçesi, iş sözleşmesinin işçi tarafından feshedildiğini gösteren güçlü bir delildir. Bu nedenle çok zorunlu olmadıkça işçilerin istifa dilekçesini imzalamaması tavsiye edilir. Çünkü dava aşamasında ispat yükümlülüğü işverene aittir.
Eğer istifa dilekçesi imzalandı ve bunun hükme esas alınması istenmiyorsa, işçinin istifa dilekçesini irade bozukluğu ile imzaladığını kanıtlaması gerekiyor. Yani işçinin söz konusu istifayı baskı, tehdit şantaj gibi unsurlarla imzalamak zorunda kaldığını delillendirmesi lazım.
İstifa dilekçeleri bunun dışında da bazı hallerde geçersiz sayılmaktadır. Bu durumlar şöyledir:
BOŞ KAĞIDA ATILAN İMZA İLE İSTİFA
Bazı işverenler, çalışanlarından işe girişte boş kağıda imza alırlar. Bu imzalar olası durumlarda istifa dilekçesi olarak kullanılır. Genel olarak işe girişte işverenlerin işçiden boş kağıda imza alıp daha sonra alınan imzanın üstünü doldurması ve içeriğinin istifa dilekçesi olması durumunda ortaya çıkan istifa dilekçesi geçersiz sayılacaktır. Bu husus tanıkla ve diğer delillerle ispat edilebilmektedir. Yargıtay'ın, bu tür istifaların geçersiz sayıldığına yönelik birçok kararı bulunmaktadır.
İSTİFA DİLEKÇESİNİN İLERLEYEN ZAMANDA İŞLEME KONULMASI
İstifa dilekçesinin üzerinde yer alan tarihten sonra işleme konulması da mahkemelerde, dilekçesinin kabul edilmemesine yol açıyor. Bazı durumlarda, çalışan istifa ediyor ancak işveren dilekçeyi işleme koymuyor. Dilekçe iptal de edilmiyor. İlerleyen bir zamanda ise işveren çekmesinde sakladığı dilekçeyi çıkartarak işleme koyuyor. Mahkeme bu tür durumlarda istifayı kabul etmiyor. Ve çalışana tüm haklarının ödenmesi yönünde karar alıyor.
ŞARTA BAĞLI İSTİFALAR GEÇERLİ DEĞİL
İstifa dilekçesinde bazen şarta bağlı ifadelerde yer alıyor. Örneğin kıdem tazminatının ödenmesi şartıyla istifa edildiğine yönelik dilekçeler, istifa kapsamında değerlendirilmiyor. Yargıtay, 'kıdem tazminatımın, izin alacaklarımın' ödenmesi şartıyla istifa ettiğine yönelik ifadelerin yer aldığı, dilekçeleri kabul etmiyor. Bu tür durumlarda davalık olunması halinde, çalışanın tüm alacaklarının ödenmesi yönünde hüküm veriliyor.
Görüldüğü gibi, istifa edilmesi halinde de çalışanlar haklarını alabiliyorlar. Bunun için, İş Hukuku'nda yer alan hakların iyi bilinmesi gerekiyor. Ve istifa dilekçesinin de usulüne uygun olarak hazırlanması, işçi alacaklarının tahsil edilmesinde büyük önem taşıyor der ilgili kanunlar sağlıkla kalın...