Emeklilik statüsünü belirleyen ‘yedi yıl kuralı’ birçok kişinin merak ettiği bir konu. Bu kurala göre kişi son yedi yılda, yani 2.520 gün boyunca hangi statüde çalışmışsa emekliliği de ona göre oluyor. Aylığı buna göre belirleniyor. Son yedi yılda ödenen primin yarısı kadar prim hangi sosyal güvenlik sistemine ödenmişse kişi o sistemden emekli olunuyor.
Hürriyet yazarı Noyan Doğan köşe yazısında emekli olacaklara uyarılarda bulundu.
Doğan şu sözlere yer verdi:
Sene sonu yaklaştıkça okuyuculardan gelen emeklilikle ilgili sorular da artıyor. Kimileri 2024 sonuna kadar emekli olmanın, 2025’e göre maaş açısından daha avantajlı olup olmadığını merak ediyor ki, bu konuyu geçmiş yazılarımda ele aldım. Gelecek yazılarımda bir kere daha değineceğim, çünkü kasım ayı, aralık başı gibi durum netleşecek. Kimileri, özellikle geçmişte farklı statülerde çalışmış olanlar, hangi statüden emekli olacağını soruyor. Kimileri de hem emeklilik şartları hem de emekli maaşı açısından SSK statüsünden emekli olmanın yollarını arıyor. Sorulara açıklık getireyim.
Öncelikle şunun bilinmesi gerekiyor; çalışanlar hangi sosyal güvenlik statüsüne tabi çalışıyorsa o statüden emekli olabiliyor. Bağ-Kur’lu çalışıyorsanız Bağ-Kur üzerinden, isteğe bağlı sigortalıysanız yine Bağ-Kur üzerinden, işçi statüsünde çalışıyorsanız 4/A’lı (halk arasında bilinen adıyla SSK) olarak emekli olursunuz. Ancak birden fazla sosyal güvenlik statüsünde çalışanlarda durum farklılaşıyor. İşte, en çok merak edilen konu da bu.
‘YEDİ YIL KURALI’ NEDİR?
Burada da ‘yedi yıl kuralı’ devreye giriyor. Nedir, ‘yedi yıl kuralı’? İlk defa 2008 yılının ekim ayı öncesinde farklı sigorta kollarında çalışanların, hangi kapsamda emekli olacaklarını belirlemek için son yedi yıldaki sigortalılık sürelerine bakılır. Bu dönemde, 1261 gün prim ödemesi yapılan sigorta kolundan emekli olunur. Bu süreler eşitse en son tabi olunan statüye göre aylık bağlanır.
Konuyu bir daha açayım...
Kişinin son yedi yılda hangi statüde çalıştığı önemli. Son yedi yılda, yani 2.520 gün, kişi hangi statüde çalışmışsa emekliliği de o statüye göre oluyor ve emekli aylığı da buna göre belirleniyor. Yedi yılla da kasıt, son prim ödeme tarihinden önceki fiili hizmet yılı. Son yedi yılda ödenen primin yarısı kadar prim (1260 gün) hangi sosyal güvenlik sistemine ödenmişse o sistemden emekli olunuyor.
Şöyle bir örnekle anlatayım. Geçmişte hem SSK hem de Bağ-Kur statüsünde çalışmışsanız ve son yedi yıl içinde 1.260 gün SSK’ya prim ödemişseniz, SSK’lı olarak, yani 4/A’lı olarak emekli olursunuz. Yok, son yedi yıl içinde 1.260 gün Bağ-Kur’a prim ödemişseniz Bağ-Kur üzerinden emekli olursunuz. Diyelim ki, her iki statüdeki çalışma yılınız aynı; bu durumda da en son 4/A’lıysanız SSK üzerinden, Bağ-Kurluysanız da Bağ-Kur üzerinden emekliliğe hak kazanırsınız.
2008 SONRASININ ŞARTLARI FARKLI
Peki, Ekim 2008 sonrasında durum nedir? Ekim 2008 sonrası sigortalı olanlar için son yedi yıl kuralı geçerli değil; tüm çalışma süresine bakılarak emekli olunuyor ve maaş bağlanıyor. Burada da en fazla hangi statüde çalışılıp, prim ödenmişse emeklilik şartları da o statü üzerinden oluyor. Bu da alınacak emekli maaşını, emeklilikte alınacak zamları ve ikramiyeleri etkiliyor. Diyelim ki, 2008 sonrası sigortalı oldunuz ve en fazla primi SSK’ya ödediniz, 4/A’den emekli olursunuz.
SSK MI, BAĞ-KUR MU?
SSK’dan mı, Bağ-Kur’dan mı emekli olmak daha avantajlı diye soranlara da cevap vereyim. 4/A’lı yani, işçi statüsünde emekli olmak, Bağ-Kur statüsünde emekli olmaya göre hem emeklilik süresi hem de emekli maaşı açısından daha avantajlı. Bağ-Kur’dan emekli olunacaksa da prime esas kazancın yüksek gösterilmesi, hatta imkân varsa tavandan gösterilmesi emekli maaşını ciddi oranda artırır.
