İş Kanununa Göre Engelli İşçi Çalıştırma Hakkında Kısaca Bir Kaç Başlık Altında Değinelim.Genel anlamda Engelli işçi, fiziksel veya Ruhsal Durumundaki bir Rahatsızlıktan Dolayı Çalışma Gücünün en az %40'ın dan Yoksun Bulunan veya kayıp eden söz konusu şahsın Durumunu tespiti istenen Rapor oranını gösterir evrakın Mevzuatta belirtilen şartlara Uygun bir Teşekküllü sağlık Kuruluşunda alınan Sağlık Raporu ile Belgelemiş olan çalışan kişi işçidir.
(1)4857 Sayılı Kanun ve Ayrıca Hem Anayasa'da hem de İş Kanunun da belirtildiği üzere, bir işçiye engelli olduğu için iş vereni tarafından ayrımcılık yapılamaz, kötü muamelede bulunulamaz ilgilinin yapamayacağı işe gönderilemez bedenen ağır işlerde çalıştırılamaz.Ayrıca İş Kanunu engelli işçilerin istihdamı hakkında bazı hükümler de içermektedir.
(2) 4857 Sayılı İş Kanununa Göre Engelli İşçi Çalıştırma Süreleri:
Kamu ve özel sektör iş yerlerinde işçi kurum aracılığı olmadan dışarıdan bulunuyorsa bu durum engelli işe başladıktan en geç 15 iş günü içerisinde kuruma bildirmekle yükümlüdür. Yine kamu ve özel sektör iş yerlerinde yükümlülüğün doğması halinde kurum tarafından istihdama personel yönlendirilebilmesi için en geç 5 iş günü içerisinde kuruma müracaat edilmelidir der kanun.
(3)Engelli İşçi Çalıştırma Oranı Nelerdir:
4857 sayılı iş kanununa göre; elli ve üzeri eleman istihdamı sağlayan özel sektör iş yerlerinde %3 oranında, kamu kuruluşlarında %4 oranında engelli işçi istihdamı zorunludur. İşe alınacak olan engelli personelin, beden ve ruhi durumlarına en uygun iş ve işlerde çalıştırılması gerekmektedir. Özel sektör iş yerlerinde sayısının tespitinde, aynı il sınırları içerisinde birden fazla iş yeri varsa bu iş yerlerinde ki toplam işçi sayısına bakılmaktadır. Yine aynı şekilde belirsiz süreli işçi sayısı miktarı göz önüne alınmaktadır. Elli ve daha fazla işçi çalıştırsa da yeraltı ve su hizmetleri iş yerleri engelli işçi çalıştıramazlar aksini düşünen iş veren varsa ilgili mevzuatta detayları mevcut.
(4)4857 Sayılı 101.mad.Gereği Engelli İşçi Çalıştırmama Cezası:
Engelli personel istihdam etmesi gerekirken üzerine düşen yükümlülükleri yerine getirmeyen iş yerlerine 4857 sayılı iş kanunun 101.maddesi gereği idari para cezası kesilmektedir. Ceza kesilmesine rağmen yükümlülüklerini yerine getirmeyen iş yerlerine, yükümlülüğü yerine getirene kadar ceza kesilmeye devam etmektedir. Geçen yılın güncellenen ceza oranlarına göre Kanunen engelli personel istihdamının şartlarına haiz iken istihdam etmeyen iş yerlerine, istihdam etmediği her engelli ve çalıştırılmayan her ay için ayrı ayrı olarak 2.295. tl (ipc) yani idari para cezası uygulanmaktadır der kanun.
(5)Kanun kapsamında Engelli İşçi Çalıştıran İş yerlerine SGK Teşviki:
İstihdamı zorunlu olan iş yerlerinde engelli işçi çalıştırılması durumunda prime esas kazanç alt sınırı üzerinden hesaplanan sigorta priminin iş veren hisselerinin tamamı hazine tarafından karşılanmaktadır. Yükümlü olmadığı halde engelli işçi istihdam eden iş yerlerinin de engelli personelin prime esas kazanç alt sınırı üzerinden hesaplanan sigorta priminin iş veren hisselerinin tamamı yine hazine tarafından karşılanmaktadır. Devletin vermiş olduğu bu teşviklerden faydalanabilmek için, iş veren tarafından SGK prim ödemelerinin düzenli olarak yapılması gerekmektedir. Yani 5510 sayılı indirim teşvikini bozacak tüm durumlara uyulması gerekmektedir.
(6)Engelli Personel Gece Vardiyasında Çalıştırılabilir mi:
Bakıldığında 4857 Sayılı İş Kanunun da engelli personelin gece çalıştırılmasının yasak olduğu ile ilgili bir ibare bulunmuyor. Dolayısıyla iş veren uygun gördüğü takdirde gece vardiyasında engelli personel çalıştırabiliyor(örnek vermek gerekirse iş yerinin telefon santralı yazı işleri gibi hafif ve ilgililerin yapabilecek işler gibi) Ancak Engellilik durumunun gece çalışmasına engel olduğunu belgeleyebilen ler bilgi belge ortamında iş verene başvurarak bu konuda bir hak iddia edebilirler.Not.657 Sayılı Devlet memurları kanununa göre ise engelli personele gece nöbeti verilmesi yasak yani işçi için ise iş verenin taktirin de dır der sağlıklı çalışmalar dilerim...