5953 Sayılı Basın İş Kanunun 19.21.29.Maddelerini 10 Ocak Çalışan Gazeteciler Günü Münasebeti ile bir kaç başlık altında hakları konusuna değinelim...
1)GAZETECİLERİN GÜNLÜK ÇALIŞMA SÜRESİ NE KADARDIR?
Basın İş kanunu Mensupları Olan Gazetecilerin günlük çalışma süresi diğer çalışanlarla aynıdır. Basın İş Kanunu'na göre gazetecilerin günlük çalışma süresi 8 saattir ve günlük fazla mesai saati de 3 saattir. Fazla mesai günde 3 saati geçemez.
Öte yandan kadın gazetecilerin hamilelik halinde de izin hakları yasa ile korunmuştur. Kadın gazetecinin hamileliği halinde, hamileliğin 7'nci ayından itibaren doğumun ikinci ayının sonuna kadar izinli sayılır. Bu müddet zarfında müessese gazeteciye son aldığı ücretin yarısını öder. Doğum vuku bulmaz veya çocuk ölü dünyaya gelirse, bu halin vukun dan itibaren bir ay müddetle bu ücret ödenir.
2)GAZETECİLERİN YILLIK İZİNLERİ NE KADAR?
Gazetecilik dünyanın en zor meslekleri arasında yer alıyor. Türk sosyal güvenlik sisteminde de gazetecilik için özel bir yer ayrılmıştır. Gazeteciler, Basın İş Kanunu'na tabi olarak çalışırlar ve bu kapsamda özlük haklarında da farklılıklar olmaktadır. Örneğin izin hakkı. Gazetecilerin izin hakları diğer çalışanlardan farklıdır.
Basın Kanunu'na tabi olarak günlük bir gazetede çalışan bir gazeteciye en az bir yıl çalışmış olmak şartıyla, yılda dört hafta tam ücretli izin verilir. Gazetecilik mesleğindeki hizmeti on yıldan yukarı olan bir gazeteciye, altı hafta ücretli izin verilir. Gazetecinin kıdemi aynı gazetedeki hizmetine göre değil, meslekteki hizmet süresine göre hesaplanır. Günlük olmayan yayın kuruluşlarında çalışan gazetecilere her altı aylık çalışma devresi için iki hafta ücretli izin verilir.
3)KULLANILMAYAN YILLIK İZİNLER NE OLUR?
Gazetecilerin kullanılmayan yıllık izinleri yanmaz. Aradan yıllar geçse de bu izinlerin kullanılır. Veya işten ayrılma halinde yıllık izinlerin bedeli ödenir. Yine gazetecilerin işine son verilmesi halinde izin müddetine ait ücreti kendisine peşin olarak ödenir.
4)GAZETECİLERİN HAFTA TATİLİ KAÇ GÜNDÜR?
Gazetecilerin de haftalık tatilleri de farklıdır. Gündüz çalışması yapan gazeteciye bir gün hafta tatili verilir. Görevi gereği gece çalışan ve geceleri çalışması gereken gazeteciye ise haftada iki gün izin verilir.
5)GAZETECİLERİN KIDEM TAZMİNATI HESABI NASIL YAPILIR?
Bu arada gazetecilerin kıdem tazminatının hesaplanması ve süre kriterleri de farklıdır. Basın İş Kanunu'na göre meslekte en az beş yıl çalışmış olan gazetecilere kıdem hakkı tanınır. Kıdem hakkı gazetecinin mesleğe ilk giriş tarihinden itibaren hesaplanır.
İşveren gazetecinin kıdem tazminatını peşin olarak ödemekle yükümlüdür. Ancak işverenin maddi imkansızlık sebebiyle gazetecinin tazminatını bir defada ödeyememesi halinde, tediye en çok dört taksitte yapılır ve bu taksitlerin tamamının süresi bir yılı geçemez. Ancak, bu bölünme o iş yerinin mali vergisini tahakkuk ettiren maliye şubesinin, müessesenin zarar etmekte olduğu kararı üzerine yapılabilir der ilgili kanun
Ayrıca Demokrasinin gelişmesinde ve sağlıklı bir toplumun oluşumunda tarafsız, özgür, ilkeli ve basın ahlak kurallarına uyan bir gazetecilik anlayışı önemlidir. Haber verme, kamuoyu oluşturma gibi çok önemli işlevleri vardır. Gazetecilik, her koşulda gerektirdiği dinamizm ve fedakarlığıyla icrası zor, ülkenin vicdanı olma vasfını elinde bulunduran nadide mesleklerden biridir. Geçmişten bugüne düşünce özgürlüğünün yanı sıra demokrasinin vazgeçilmez bir unsuru olan gazetecilerimiz; ülkemizin geleceği ve milletimizin menfaatleri doğrultusunda ilkeli, doğru ve tarafsız bir şekilde çalışarak, halkın haber alma hakkını sağlayan ve toplumun genel talep ve görüşlerini kamuoyuna yansıtma görevini üstlenen önemli kişilerdir.
Basın toplumun ortak sesidir. Bu açıdan gazetecilerin, yaptıkları haber ve değerlendirmeler ile toplumu doğru bilinçlendirme sorumlulukları da bulunmaktadır. Seçilenler ile Atananlar arasında köprü görevi gören, şehrimizin kültürel, sosyal ve ekonomik gelişiminde aktif olarak görev alıp emek harcayan Başta Değerli Abim duayen gazeteci Cafer KARAKOÇ ile Sevgili Arkadaşım Bişar ULUTAŞ beyin Şahsında tüm kıymetli basın mensuplarının ‘10 Ocak Çalışan Gazeteciler Günü’nü kutlar, meslek hayatlarındaki başarılarının devamını dilerim Esen Kalın. Y.K.