Son zamanlarda Dünya genelinde pandemi olarak kabul edilen Corona Virüsü (covid-19) işçi - işveren arasında bir çok sorunu da beraberinde getirmiş oldu ve Bunların başında da iş yerlerinde koronavirüs için gerekli tedbirlerin alınması geliyor.
Örneğin çalışanların maske takması sosyal mesafeye dikkat etmesi gibi bir çok işyerinde alınması gerekin tedbirler arasında yer alıyor.
Peki, işyerinde maske takmayan bir işçi işten atılabilir mi?
İş Kanunu'na göre, çalışanlar kendilerinin ve hareketlerinden veya yaptıkları işten etkilenen diğer çalışanların sağlık ve güvenliklerini tehlikeye düşüremezler.
Bu nedenle, işverenin işyeri için aldığı önlemleri çalışanların mutlaka uyması gerekmektedir.
İşçiler, maske, siperlik gibi ekipmanları kurallara uygun şekilde kullanmak zorundalar.
Tüm uyarılara rağmen, maske takmayan veya sosyal mesafe kuralına riayet etmeyen işçiler öncelikle sözlü ve yazılı olarak uyarılır.
Tüm uyarılara rağmen, maske ve diğer tedbirleri uygun davranmayan işçinin, tazminatsız olarak işten atılması gündeme gelebilir.
Bunun için tüm işçilerin, koronavirüs çerçevesinde alınan tedbirlere uygun davranması gerekmektedir.
Testi pozitif çıkan işçi iş akdi fes edilebilirmi?
Koronavirüs testi pozitif çıkan bir çalışanın iş akdi fesh edilebilir mi? Bu durum da son dönemde en çok merak edilen konuların başında geliyor.
Koronavirüs İş Kanunu'nda zorlayıcı neden kapsamına girmektedir. Zorlayıcı neden ise, İş Kanunu 25/3 uyarınca sel, deprem gibi olaylarla ulaşımın kesilmesi, salgın hastalık nedeniyle karantinaya alınma gibi durumları içermektedir.
Zorlayıcı neden olduğu zaman hem işçi hem de işveren iş akdini fesih hakkına sahiptir. Koronavirüs salgını nedeniyle oluşan dönem de zorlayıcı nedenlerden birisini oluşturmaktadır.
İş Kanunu ve ilgili bakanlık verileri (sgk) bu durumu şu şekilde belirtmiştir; "şayet işyerinde işçiyi 1 haftadan uzun süre çalışmaktan alıkoyan neden varsa işveren; işçinin çalıştığı işyerinde bir haftadan uzun süren bir nedenle iş duruyorsa zaman işçi iş akdini haklı nedenle fesh edebilecektir."
O halde böyle bir durum yaşandığı zaman iş akdi sözleşmenin her iki tarafı da fesh edebilmektedir.
Çalışanların öğle tatili kaç saattır?
Ara dinlenme veya çalışanlar arasındaki adı ile 'öğle tatili' kaç saat olmalıdır. Çalışma hayatında işçi ile işveren zaman zaman ara dinlenme süresi konusunda karşı karşıya gelebilmektedir. Bir çok iş yerinde öğle tatili olarak adlandırılan ara dinlenme kısmı 1 saat olarak belirlenmiştir.
Peki mevzuatta ara dinlenme süresi kaç saat olarak belirlenmiştir ve 1 saatlik sürenin arttırılması mümkün müdür?
Çalışanların ara dinlenmeleri de, diğer izinler gibi iş mevzuatında güvence altına alınmıştır. Mevzuatta çalışanların izinleri, günlük, haftalık ve yıllık olarak üçe ayrılmıştır. Ara dinlenmeler günlük izinlerin kapsamına girer. Ve bu ara dinlenme süresi de çalışma süresine göre belirlenir. 4 saat ve daha kısa süre işlerde 15 dakika, 7.5 saate kadar olan işlerde yarım saat, 7.5 saatten fazla süren işlerde ise 1 saat ara dinlenme hakkı verilir.
Örneğin günde 7.5 saat çalışan işçinin ara dinlenmesi ne kadar olmalıdır? Kanuna göre 7.5 saat çalışan bir işçinin ara dinlenme süresi yarım saat olmalıdır. Ancak bir çok yerde bu süre 1 saat olarak kullandırılır. Çünkü 7.5 saat çalışan işçiye yarım saatin üzerinde ara dinlenme izni kullandırılması işverenin inisiyatifindedir.
Günde 9 saat veya 10 saat çalışan işçiler 1 saatin üzerinde ara dinlenmesi yapabilir mi? Ara dinlenme süresi 7.5 saatin üzerindeki çalışmalar için 1 saat ve üzeri olarak öngörülmüştür. Bu tür durumlarda ara dinlenme süresi en az 1 saat olmalıdır. 1 saatin üzerindeki ara dinlenmelerde ise inisiyatif işverendedir.
Ara dinlenme mutlak bir haktır. Ara dinlenme süresini kullanmayıp yerine çalışmak veya ücretini istemek mümkün değildir. Ara dinleme ler birleştirilerek haftalık veya yıllık kullanılması söz konusu olamaz. Adı üstünde ara dinlenmelerin günlük olarak kullanılması esastır.
Fazla mesai hesaplanırken ara dinlenme hesaba katılır mı?
Fazla mesai hesaplanırken ara dinlenmeler hesaba katılmamaktadır. Çalışanların ara dinlenmesi çalışma süresinden sayılmaz. Örneğin, 08-00-20-00 saatleri arasında çalışan bir işçi günde 1.5 saat ara dinlenme izni kullanıyorsa, bu işçinin günlük çalışma süresi 12 saat değil 10.5 saattir. Ve fazla mesai ve diğer alacak hesaplamaları da bu süreye göre yapılır der ilgili iş kanun esen kalın...