Kadın çalışanlar doğum nedeniyle iş hayatından uzak kalarak emekli olmak için gerekli gün sayısı şartını doldurmakta zorlanıyor. Doğum borçlanması düzenlemesi hakkı ise tam da bu noktada önem kazanıyor. Ancak her durumda doğum borçlanması yapmak gerekli olmayabilir. (suallere de cevaben) Ve tüm ayrıntıları ve emeklilik yaşına ilişkin detaylar çalışmamızda.
DOĞUM BORÇLANMASI BAŞVURUSU NASIL YAPILIR?
Doğum borçlanması başvurusu ve Borçlanma işlemleri için ilgili kişi ister Sosyal Güvenlik Kurumuna (SGK) gidilerek istenirse de e-Devlet üzerinden gerçekleştirilebiliyor.
DOĞUM BORÇLANMA ÜCRETLERİ NE KADAR?
Doğum borçlanma 2024 yılı için günlük en düşük 213,2 lira, günlük en yüksek ise bin 600 lira oldu. Aylık bazda baktığımızda 2023 yılında en düşük aylık borçlanma 4 bin 292 lira, en yüksek aylık borçlanma 32 bin 193 liraydı. 2024 yılında en düşük aylık borçlanma 6 bin 399 lira, en yüksek aylık borçlanma 48 bin 4 lira oldu.
DOĞUM BORÇLANMASI KAÇ GÜNDÜR?
Doğum borçlanması doğumdan sonraki en fazla iki yıllık süre için yapılabilir. Her doğumda en fazla 720 günlük süre borçlanılabilir. Bu sürenin üzerinde doğum borçlanması yapılamaz. Dolayısıyla, her doğum sonrasında kadın sigortalı 720 gün borçlanma hakkına sahiptir. 720 günün altında borçlanma mümkündü fakat artık Kadın sigortalılarda üç doğuma kadar borçlanma yapabilirler. Bu hak daha önce iki doğumla sınırlıydı. 2014 yılında yapılan değişikliğin sonrasında hem bütün kadın sigortalılara doğum borçlanması yapma hakkı tanındı, hem de doğum borçlanması hakkı üçe çıkarıldı. Bu sayede, üç doğumu borçlanma hakkına sahip kadın sigortalının 2 bin 160 gün borçlanma hakkı oldu.
PEKİ EMEKLİLİĞİ ÖNE ÇEKER Mİ?
Doğum borçlanması ancak doğumdan önce sigorta girişi olan kadın sigortalılar tarafından yapılabilir ve yalnızca prim ödeme gün sayısı kazandırır. Dolayısıyla askerlik borçlanması gibi süreyi geriye götürmez ve doğumdan sonraki süreler borçlanılabildiği için sigorta girişi geri gitmez ve emeklilik için avantaj söz konusu olmaz.
DOĞUM BORÇLANMASIYLA EMEKLİ OLMAK EYT İLE YAŞ ŞARTI KALDIRILDI?
Emekli olmak için temelde yaş, sigortalılık süresi ve prim ödeme gün sayısı şartlarını sağlamak gerekiyor. Bir kişinin emekli olabilmesi için sigortalılık süresi, prim gün sayısı ve yaş şartının sağlanması gerekiyor ve EYT ile ilk kez 8.9.1999 ve öncesinde sigortalı olanlar için yaş şartı kaldırıldı. Ancak prim gün sayısı ve sigortalılık süresi şartları devam ediyor. Dolayısıyla gününü doldurmayan emekli olamıyor. Ancak bu konuda kadın sigortalılara sağlanan büyük bir hak söz konusu. Doğum yapmak nedeniyle çalışamayan kadınlar belirli şartlar söz konusuysa doğum borçlanması ile prim gün sayılarını artırıp emekli olabiliyorlar Kadın çalışanlar doğum nedeniyle iş hayatından uzak kalırlar. Bu nedenle de emekli olmak için gerekli gün sayısı şartını doldurmakta zorlanırlar.
İşte bu yüzden doğum borçlanması düzenlemesiyle doğum nedeniyle iş hayatından uzaklaşan kadın çalışanlara doğum borçlanması hakkı tanınır. Staj yapan kadın sigortalıların doğum borçlanmasıyla emeklilik yaşını öne çekme ihtimali bulunmaktadır. Ancak bu durum yalnızca staj yapan ve staj ile ilk kez sigortalı olduğu tarih arasında doğum yapmış kadınlar için geçerli. İş hayatına staj yaparak başlayan ve bu dönemde adına kısa vadeli sigorta kolları primi yatan kadın sigortalılar daha sonra uzun vadeli sigorta kollarına tabi olarak çalışmaya başladıkları süre içerisindeki doğumlarını borçlanabilirler. Ancak bu durum yalnızca staj girişi ile ilk kez uzun vadeli sigorta kollarına tabi olunan süre içerisindeki doğumların borçlanılması halinde geçerlidir. Diğer doğum borçlanmalarında yalnızca prim ödeme gün sayısı artar, emeklilik için gerekli prim gün sayısının azalması söz konusu olmaz. EYT öncesi doğum borçlanmasıyla geri giden ilk kez sigortalı olunan tarih yaşı da değiştirirdi ancak EYT sonrası yaş şartı kalktığı için yalnızca prim gün sayısı şartında azalma söz konusu oluyor.
Sağlıkla kalın…