Geçtiğimiz yaz aylarında küresel iklim değişimin bir sonucu olarak buharlaşmanın yüksek olması ve yağışların yaşanmaması nedeniyle Van Gölü’nün suyunda gerileme yaşanmıştı. Ancak 2023 yılının eylül ayı itibariyle etkili olmaya başlayan yağılar, etkisini 2024 şubat ayında da sürdürdü. Yağışlara rağmen Van Gölü’nün suyunda artış olmaması ise akıllarda soru işreti bıraktı. Konuya ilişkin açıklamalarda bulunan Edebiyat Fakültesi Coğrafya Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Alaeddinoğlu, suyun topraktaki yolculuğunun yavaş olduğunu ve bunun yansımalarının yaz veya sonbahar ayına kadar gecikebileceğini söyledi.
“Havza bu yıl için yeterli yağış aldı”
Öğretim Üyesi Prof. Dr. Alaeddinoğlu, Van Gölü Havzası’nın önceki yıllara oranla ciddi bir yağış aldığını belirtti. 2023 eylül ayı itibariyle düşen yağışların önemli bir kısmının yağmur şeklinde olduğunu ifade eden Prof. Dr. Alaeddinoğlu, “Yağışları son 20 gün ise kar şeklinde gördük. Havza bu yıl için yeterli yağış aldı. Ancak küresel iklim değişikliğiyle hayatımıza giren ısınmanın oluşturduğu etki kısa dönemli değil, uzun dönemli sonuçlarıyla hayatımıza girecektir. Havza bu yıl pozitif anlamda etkilenmiş olacak, ancak önümüzdeki yıllarda bu süreç aleyhine devam edecektir. Kaldı ki kış ve bahar aylarında düşen yağışın yeterli olduğunu söylüyoruz. Ancak önümüzdeki yaz aylarında sıcaklıklardaki artışın buharlaşmaya etkisi ve havzada kaybolacak suyun miktarını düşündüğümüzde acaba havza pozitif anlamda etkilenmeye devam mı edecek, yoksa yine alan kaybedecek mi sorusunu önümüzdeki zaman belirleyecek. Tabii uzun yıllar düşündüğümüzde havza su kaybetmeye devam edecektir” şeklinde konuştu.
“Yağışların gölün bilançosuna pozitif etkisi zaman alacak”
Havzanın bu yıl iyi yağış aldığını ancak önümüzdeki yıllarda nasıl yağış alacağının ise soru işareti olduğunu dile getiren Alaeddinoğlu, “Geçmiş yıllara baktığımızda bugün düşen yağıştan miktar olarak çok az bir oranda yağışın düştüğünü de biliyoruz. Dolayısıyla 2024 için olumlu ama önümüzdeki süreç için soru işreti hâlâ devam ediyor. Havza yağış aldı ve bu da toprağı büyük ölçüde besledi. Bu yağışlar, insanların ihtiyaç duyduğu sulama ve içme suyunu karşılar. Dolayısıyla bu anlamda pozitif etki oluşturur. Ancak suyun topraktaki yolculuğu öyle akarsulardaki gibi hızlı değildir. Havzaya düşen suyun göllere yansımasını yaz veya sonbahar ya da bir sonraki yıla kadar devam edeceğini söyleyebiliriz. Havzaya düşen yağışın göllerde iyileşme oluşturmasının sonucunu biraz daha geç göreceğiz. Bir kısmını akarsularla ve düşen yağışın eğim doğrusu göle ulaşmasını görebiliyoruz. Ancak havzanın tamamına düşen yağışların gölün bilançosuna pozitif etkisini görmemiz biraz daha zaman alacaktır” diye konuştu.
Van Gölü’nün yüzey akışları ve yeraltı sularıyla beslendiğini söyleyen Alaeddinoğlu, sözlerini şöyle sürdürdü:
“Evet, bu yağışlar gölde bir iyileşmeye neden olabilir. Ancak bu iyileşmenin somut olarak ortaya çıkabilmesi için yaz aylarında havanın da ekstrem sıcaklıklarla tanımlanmaması gerekir. Havzada geçen yıllardaki gibi sıcaklıkların yüksek, buharlaşmanın da şiddetli olduğu bir ortam yaşanırsa maalesef biz bu iyileşmeyi göremeyebiliriz.”
