SOSYAL GÜVENLİK KAPSAMINDA EVLENME ÖDENEĞİ İLE İLGİLİ OKURLARIMIZDAN ALDIĞIMIZ SORULARA CEVABEN: Kanunlar çerçevesinde Sosyal güvenlik mevzuatında gerek emekli sandığı gerekse ssk lı veya bağ kurlu emeklilerinin ölüm sigortası kolundan sağlanan yardımlardan birisi de evlenme ödeneği dır. Evlenme ödeneği kamuoyunda çeyiz parası olarak da ifade edilebilmektedir. Yazımda evlenme ödeneği ile ilgili merak edilen ve çok sık Bizlere sorulan sorulara da Cevap Niteliğindedir...
SORU:Evlenme(Çeyiz parası) ödeneği nedir?
CEVAP:Evlenme (Çeyiz parası)ödeneği, sosyal güvenlik kapsamında anne veya babasında gelir yada aylık alan kız çocuklarının evlenmeleri halinde yapılan parasal yardımı ifade etmektedır.
SORU:Ölüm gelir veya aylığı alan kız çocukları (çeyiz parası)evlenme ödeneğinden yararlana bilmek için ne yapmaları gerekir?
CEVAP:Kız çocuklarının evlenme ödeneğinden yararlanabilmeleri için söz konusu şahsın ikamet etikleri yer yada bulundukları il veya ilçe sosyal güvenlik kurumu müdürlüklerine talepte bulunmaları gerekmektedir. Başka bir ifadeyle, SGK talep olmadan evlenme ödeneğiödememektedir. Ayrıca, bu ödeneğin 5 yıl içerisinde talep edilmemesi durumunda bu ödeneğin alınması hakkı kanunen ortadan kalkmaktadır.
SORU:Evlenme ödeneğinin(çeyiz parası) miktarı ne kadardır?
CEVAP:Evlenme (çeyiz parası) ödeneğinin miktarı SGK’dan alınmakta olan en son gelir veya aylığının 2 yıllık tutarı, yani 24 katıdır.
Bu miktar peşin ve bir defada verilmektedir.
Örneğin, 500TL ölüm aylığı alan bir kız çocuğuna evlendiğinde 12000 TL evlenme (çeyiz parası) ödeneğiverilecektir.
SORU:(Çeyiz parası)Evlenme ödeneğinden kimler yararlanabilir?
CEVAP:Evlenme ödeneğinden anne veya babasından kız çocuğu olarak ölüm gelir veya aylığı alan kız çocukları yararlanabilmektedir. Erkek çocukların böyle bir hakkı bulunmamaktadır.
Bu ödeneği almak için iki şart aranmaktadır. Bunlardan birincisi, ölüm gelir veya aylığı almak, ikincisi de bu gelir veya aylığı alırken evlenmiş olmaktır.
SORU:Evlenme ödeneği alan kız çocuğu sağlık yardımlarından yararlanabilir mi?
CEVAP:Evlenme (çeyiz parası) yardımı alan kız çocuğu, eşinde dolayı sağlık yardımlarından yararlanamıyorsa, kendisi üzerinden 2 yıl boyunca sağlık yardımlarından da yararlanabilecektir.
SORU:Evlenme(çeyiz parası) ödeneği alan kız çocuğunun ölüm aylığı veya geliri kesilecek mi?
CEVAP:Kız çocuğunun evlenmesi halinde SGK’dan almakta olduğu gelir veya aylığı kesilmektedir. Aslında konunun, kesilmesi gereken gelir veya aylığın peşin ödenmesi nedeniyle 2 yıl geç kesilmesi anlamında değerlendirilmesi gerekir kanunuen de öyle...
SORU:Kız çocuklarına (çeyiz parası) evlenme ödeneğiverilmesiyle aynı dosyadan aylık alan diğer hak sahiplerinin aylık miktarlarında bir değişiklik olacak mıdır?
CEVAP:Kız çocuğuna aslında iki yıllık gelir veya aylığı peşin olarak verildiğinden, varsa aynı dosyadan gelir veya aylık alan anne, kardeş ve dede-ninenin gelir ve aylıklarının artma durumu evlenme tarihinden itibaren ikinci yılın sonunda gerçekleşecektir.
SORU:Evlenme ödeneği alan kız çocuğu iki yıl dolmadan boşanırsa ölüm gelir veya aylığı tekrar bağlanır mı?
CEVAP:Kız çocuğunun boşanması halinde tekrar gelir ve aylığı 2 yıl tamamlandıktan sonra bağlanmaktadır. Çünkü, iki yıllık gelir veya aylığını peşin alınmıştır.
SORU:Emekli Sandığı Kanununda (çeyiz parası) alma şartları nelerdir?
CEVAP:5510 sayılı Yasa'nın bütün hükümleriyle birlikte yürürlüğe girdiği tarihi olan 1 Ekim 2008'den önce, T.C. Emekli Sandığı kapsamında olan kişilere çeyiz parası (evlenmeikramiyesi) 5434 sayılı Kanun'un 90. maddesindeki hükümlere göre verilmekteydi.
5434 sayılı Kanun'un 90. maddesinin metni; "Evlenmeleri sebebiyle dul ve yetim aylığı kesilen eş ve kız çocuklarla anaya bir defaya mahsus olmak üzere almakta oldukları dul veya yetim aylıklarının on iki aylık tutarı evlenme ikramiyesi olarak ödenir. Bunlardan evlenme tarihinden itibaren on iki aydan önce boşananlar la evliliğin butlanına veya feshine karar verilenlere yeniden aylık bağlanması halinde, ödenmiş bulunan evlilik ikramiyesinin on iki aydan eksik süreye ait kısmı tahsil edilinceye kadar aylıkları ödenmez." şeklindeydi.
Kanun metnindeki bu hükümlerden anlaşılacağı üzere, 1 Ekim 2008'den önce 5434 sayılı Emekli Sandığı kanunu kapsamındaki kişilerden çeyiz parasını; dul ve yetim aylığı alıyor olup ta evlenmeleri nedeniyle bu aylıkları kesilmek zorunda bulunan eş, kız çocuk ve ana bir defaya mahsus olmak üzere alabilmekteydi. Çeyiz parasını alma bakımından eşin erkek veya kadın olması arasında herhangi bir farklılık yoktu. Emekli Sandı ğı'nda ki çeyiz parası, evlenmesi nedeniyle aylığı kesilen eş, çocuk ve ananın aldığı aylığın 12 katı tutarında idi. Evlenme ikramiyesi (çeyiz parası) alan kişiler 12 aydan önce boşandıkları takdirde 12 ay geçmeden dul ve yetim aylıkları bağlanmamaktaydı.
SORU:1 Ekim 2008'den önce Bağ-Kur'dan yetim aylığı alan kız çocuğu 1 Ekim 2008'den sonra evlenirse bu kız çocuğuna da çeyiz parası verilebilir mi?
CEVAP:SGK'nın 2008/96 sayılı Genel gesi' nde; "Bağ-Kur sigortalılarından ölüm tarihi 5510 sayılı Kanun'un yürürlük tarihinden (1 Ekim 2008) önce olanların hak sahibi kız çocuklarının Kanun'un yürürlük tarihinden sonra evlenmeleri halinde, bunlara da Kanun'un 37. maddesi uyarınca evlenmeödeneği verilecektir." hükmü gereğince, soruda belirtilen durumdaki Bağ-Kurlunun kız çocuğuna da çeyiz parası verilecektir der kanun.Esen kalın..