Bir zamanlar Müslümanlarla gayrimüslimlerin bir arada yaşadığı eski Van şehri, Ermeni çetelerinin başlayan ayaklanmalarıyla barış şehri görüntüsünden uzaklaşarak ölü şehre dönüştü. Birçok medeniyete ev sahipliği yapan, farklı kültürlerin yüzyıllarca kardeşçe bir arada yaşadığı eski Van şehri, Osmanlı döneminde de ‘Serhat’ şehri olarak bilinirdi.
DAKA Genel Sekreteri Halil İbrahim Güray, şehrin tamamen yıkılmasının 1915-1917 yıllarındaki Ermeni ayaklanmaları ve Rus işgaliyle ortaya çıktığını söyledi.
Güray, “Yakılıp yıkılan eski Van şehri, uzun zamandır kentin gündeminde olan bir konuydu. Doğu Anadolu Kalkınma Ajansı olarak Doğu Anadolu Projesi (DAP) Bölge Kalkınma İdaresi Başkanlığı ile birlikte 2018 yılında bu projenin önce bir animasyon ve tasarım çalışmasını yaptık. İlgili bakanlıklarla, kurumlar ve yereldeki paydaşlarla, üniversitemiz, STK’larımızla uzun süren müzakereler sonucunda bu yıl Sanayi ve Teknoloji Bakanlığımızın uygulamakta olduğu Cazibe Merkezlerini Destekleme Programı kapsamında bu projeyi hayata geçirmek için kolları sıvadık. Projemizi ilgili paydaşlarımızla hazırlayıp, Van Valiliği Yatırım İzleme Koordinasyonu Başkanlığı ve Van Müze Müdürlüğümüz adına bakanlığımıza sunduk” dedi.
“Turizme, ticarete kazandırılması adına güzel bir çalışma yürüteceğiz”
Uzun uğraşlar sonucunda projenin bakanlık tarafından kabul edildiğini ifade eden Güray, “Proje kapsamında daha önceden bir yerleşim yeri ve Van şehir merkezi olarak kullanılan Van Kalesi’nin güney tarafındaki alanda bulunan kalıntılar canlandırılarak, eski Van şehrinin aslına uygun bir şekilde, orijinali bozulmadan günümüze taşınması için çeşitli çalışmalar yapacağız. Eski Van şehri projesi kompleks bir proje, etaplar şeklinde planladığımız bir proje. Biz ilk etapta eski Van şehrinin surlarının ayağa kaldırılması, alanın tümünün kontrol altına alınması, eski kamu binalarının aslına uygun bir şekilde yapılması ve günümüzde turizme, ticarete kazandırılması adına bir çalışma yürüteceğiz” diye konuştu.
“1915 olaylarının çok doğru anlatılacağı bir mekan olacak”
Tarihi projede tüm paydaşlarla ortak hareket ettiklerini belirten Güray, projenin uygulaması aşamasında da Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sanat Tarihi Bölüm Başkanlığından Prof. Dr. Gülsen Baş ile çalıştıklarını kaydetti. Güray, “Van Müze Müdürlüğümüz aynı zamanda resmi kazı başkanlığı görevini yürütecek ve onlarla birlikte bu projeyi yürüteceğiz. Proje yaklaşık 18 aylık bir proje, toplam bütçesi 17 milyon 500 bin TL’dir. Bunun 14 milyon 500 bin Türk Lirası kısmı bakanlığımız tarafından finanse ediliyor, geri kalan 3 milyon lira ise Van Valiliği Yatırım Ve İzleme Koordinasyon Başkanlığı tarafından finanse edilecek. Proje sonunda yerli ve yabancı turistlerin hem keyifle gezebilecekleri biz müze kent kompleksi kazandırmış olacağız hem de Van’ın yöresel ürünlerinden alışveriş yapabilecekleri, aileleriyle birlikte vakit geçirebilecekleri ve özellikle 1915 olaylarının çok doğru anlatılacağı bir mekanla buluşturacağız. Bu projeyi zamanında tasarlandığı gibi eksiksiz bir şekilde hayata geçirmenin heyecanı içindeyiz” şeklinde konuştu.