Van'ın da aralarında bulunduğu TRB2 bölgesinde yer alan Muş, 2023 yılında ortalama hane halkı büyüklüğünde 4,34 oranı ile 7. sırada yer alırken. Bitlis, 2023 yılında ortalama hane halkı büyüklüğünde 4,05 oranı ile 11. sırada yer aldı. Hakkâri ise, 2023 yılında ortalama hane halkı büyüklüğünde 4,45 oranı ile 5. sırada yer aldı.

Ortalama hane halkı büyüklüğü 2008 yılında 6,90 olan Van'da, 2009 yılında 7,10, 2010 yılında 6,97, 2011 yılında 6,69, 2012 yılında 6,43, 2013 yılında 6,04, 2014 yılında 5,76, 2016 yılında 5,32, 2017 yılında 5,17, 2018 yılında 5,08, 2019 yılında 4,92, 2020 yılında 4,79, 2021 yılında 4,61, 2022 yılında 4,36, 2023 yılında ise 4,27 olarak kayıtlara geçti.

2023 yılında Van'da tek kişilik hane halkı sayısı 30 bin 442 olurken, ter çekirdek aileden oluşan hane halkı ise 180 bin 189 olarak kayıtlara geçti. En az bir çekirdek aile ve diğer kişilerden oluşan hane halkı rakamı Van'da 2023 yılında 40 bin 701 olurken, çekirdek aile bulunmayan birden fazla kişiden oluşan hane halkı rakama ise 6 bin 234 olarak kayıtlara geçti.

İllere göre akraba evliliği yapmış bireylerin sayısı ve toplam evli bireyler içindeki oranına bakıldığında, 2023 yılında Van'da toplam evli birey sayısı 6 bin 555 olurken, akraba evliliği yapmış birey sayısı 57 bin 844 olarak gerçekleşti.

İllere göre evlenme sayısı ile akraba evliliği sayısı ve oranına bakıldığında ise, Van'da toplam evlenme sayısı 2023 yılında 6 bin 555 olurken, bunların 557'si akraba evliliği olarak kayıtlara geçti.

ORTALAMA HANEHALKI BÜYÜKLÜĞÜNÜN EN YÜKSEK OLDUĞU İL ŞIRNAK OLDU

Türkiye'de 2023 yılında ortalama hanehalkı büyüklüğünün en yüksek olduğu il, 4,86 kişi ile Şırnak oldu. Şırnak ilini 4,67 kişi ile Şanlıurfa ve 4,61 kişi ile Batman izledi. Ortalama hanehalkı büyüklüğünün en düşük olduğu iller ise 2,54 kişi ile Çanakkale oldu. Bu ili, 2,60 kişi ile Giresun ve 2,61 kişi ile Balıkesir izledi.

TEK KİŞİLİK HANEHALKLARININ ORANI ARTTI

ADNKS sonuçlarına göre, 2015 yılında %14,4 olan yalnız yaşayan fertlerden oluşan tek kişilik hanehalklarının oranının 2023 yılında %19,7'ye yükseldiği görüldü. Tek çekirdek aile olarak ifade edilen, yalnızca eşlerden veya eşler ve çocuklarından veya tek ebeveyn ve en az bir çocuktan oluşan hanehalklarının oranı, 2015 yılında %66,9 iken 2023 yılında %63,8'e geriledi. Diğer yandan, geniş aile olarak tanımlanan ve en az bir çekirdek aile ve diğer kişilerden oluşan hanehalklarının oranı 2015 yılında %16,5 iken 2023 yılında %13,2'ye düştü.

ÇEKİRDEK AİLE BULUNMAYAN BİRDEN FAZLA KİŞİDEN OLUŞAN HANEHALKLARININ ORANI ARTTI

Aralarında eş, anne-çocuk veya baba-çocuk ilişkisi olmayan fertleri içeren; diğer bir ifadeyle çekirdek aile bulunmayan birden fazla kişiden oluşan hanehalklarının oranında artış olduğu gözlendi. Söz konusu hanehalklarının oranı 2015 yılında %2,2 iken 2023 yılında %3,3'e yükseldi. İllere göre hanehalkı tipleri incelendiğinde, 2023 yılında tek kişilik hanehalklarının oranının en yüksek olduğu ilin %30,4 ile Gümüşhane olduğu görüldü. Gümüşhane ilini %29,2 ile Tunceli ve %29 ile Giresun izledi. Diğer yandan tek kişilik hanehalklarının oranının en düşük olduğu il ise %11,1 ile Batman oldu. Bu ili %11,8 ile Van ve %11,9 ile Diyarbakır izledi.

TEK ÇEKİRDEK AİLEDEN OLUŞAN HANEHALKLARININ ORANININ EN YÜKSEK OLDUĞU İL GAZİANTEP OLDU

Tek çekirdek aileden oluşan hanehalklarının oranının en yüksek olduğu il, 2023 yılında %72,2 ile Gaziantep oldu. Gaziantep ilini %71,7 ile Diyarbakır ve %71,6 ile Şanlıurfa takip etti. Tek çekirdek aileden oluşan hanehalklarının oranının en düşük olduğu il ise %50,8 ile Gümüşhane oldu. Gümüşhane ilini %50,9 ile Tunceli ve %54,1 ile Artvin izledi.

HANEHALKLARININ %10,6'SINI TEK EBEVEYN VE ÇOCUKLARI OLUŞTURDU

Türkiye'de 2023 yılında toplam hanehalklarının %10,6'sını tek ebeveyn ve çocuklardan oluşan hanehalkları oluşturdu. Toplam hanehalklarının %2,4'ünü baba ve çocuklardan oluşan, %8,2'sini ise anne ve çocuklardan oluşan hanehalklarının oluşturduğu görüldü. Tek ebeveyn ve çocuklardan oluşan hanehalklarının oranının en yüksek olduğu il, 2023 yılında %13,2 ile Elazığ oldu. Bu ili, %12,9 ile Bingöl ve %12,7 ile Adana illeri izledi. Bu oranın en düşük olduğu iller ise %7,4 ile Ardahan, %8 ile Kars ve %8,1 ile Yozgat oldu. Toplam hanehalkları içinde anne ve çocuklardan oluşan hanehalklarının oranının en yüksek olduğu iller, %10,3 ile Elazığ, %10,2 ile Bingöl, %9,9 ile Adana olurken, bu oranın en düşük olduğu iller ise %5,2 ile Ardahan, %6 ile Kars ve Yozgat oldu. Diğer yandan, baba ve çocuklardan oluşan hanehalklarının oranının en yüksek olduğu iller, %3,6 ile Kilis ve Malatya, %3,2 ile Hatay olurken, bu oranın en düşük olduğu iller ise %1,8 ile Nevşehir, %1,9 ile Sinop ve Tokat oldu.

GENİŞ AİLEDEN OLUŞAN HANEHALKLARININ ORANININ EN YÜKSEK OLDUĞU İL HAKKARİ OLDU

Geniş aileden oluşan hanehalklarının oranının en yüksek olduğu il, 2023 yılında %20,2 ile Hakkari oldu. Hakkari ilini %18,9 ile Batman, %17,5 ile Bartın izledi. Bu oranının en düşük olduğu il ise %9,1 ile Eskişehir oldu. Eskişehir ilini %9,9 ile Çanakkale ve %10 ile Ankara izledi. ADNKS sonuçlarına göre, 2023 yılında toplam resmi evlilikler içinde, son evliliğinde birinci dereceden kuzenleri ile akraba evliliği yapmış 16 ve üzeri yaştaki bireylerin oranı %8,2 oldu. Akraba evlilikleri akrabalık türüne göre incelendiğinde, akraba evliliği yapmış bireylerin %46,5'inin hala/dayı çocukları ile %27,2'sinin amca çocukları ile ve %26,3'ünün ise teyze çocukları ile evli olduğu görüldü.

AKRABASIYLA EVLİ OLAN BİREYLERİN EN FAZLA OLDUĞU İL MARDİN OLDU

Toplam resmi evlenmeler içindeki akraba evlilikleri illere göre incelendiğinde, 2023 yılında toplam evli bireyler içinde son evliliğinde akraba evliliği yapmış 16 ve üzeri yaştaki bireylerin oranının en fazla olduğu il %20,1 ile Mardin oldu. Bu ili %18,7 ile Şanlıurfa ve %16,8 ile Diyarbakır izledi. Akraba evliliği yapmış bireylerin oranının en az olduğu il ise %1,1 ile Edirne oldu. Bu ili %1,5 ile Kırklareli ve %2 ile Çanakkale izledi.

AKRABA EVLİLİĞİ ORANI 2023 YILINDA %3,2 OLDU

Evlenme istatistikleri sonuçlarına göre, 2010 yılında gerçekleşen resmi evlenmelerin %5,9'unun akraba evliliği olduğu ve bu oranın sonraki yıllarda sürekli düşüş göstererek 2018 yılında %4,3, 2023 yılında ise %3,2 olduğu görüldü. Akraba evliliği oranı illere göre incelendiğinde, 2023 yılında akraba evliliği oranının en yüksek olduğu ilin %17,7 ile Şanlıurfa olduğu görüldü. Bu ili, %12,4 ile Siirt ve %12,3 ile Muş izledi. Akraba evliliği oranının en düşük olduğu il %0,5 ile Edirne oldu. Bu ili %0,6 ile Kırklareli ve Bartın izledi.

BİREYLERİN MUTLULUK KAYNAĞI AİLELERİ OLDU

Yaşam Memnuniyeti Araştırması, 2023 sonuçlarına göre bireylerin mutluluk kaynağı olan kişiler incelendiğinde, kendilerini en çok ailelerinin mutlu ettiğini belirtenlerin oranı %69,9 olurken, bunu sırasıyla %15 ile çocukları, %5,4 ile kendisi, %3,8 ile eşi, %2,9 ile anne/babası ve %1,8 ile torunları takip etti. ADNKS sonuçlarına göre, 2023 yılında Türkiye'de toplam 22 milyon 206 bin 34 çocuk içinde, hem annesi hem babası vefat etmiş çocuk sayısının 5 bin 461, babası vefat etmiş çocuk sayısının 263 bin 757, annesi vefat etmiş çocuk sayısının ise 82 bin 291 olduğu görüldü. Cinsiyete göre incelendiğinde, hem annesi hem babası vefat etmiş erkek çocuk sayısının 2 bin 848, kız çocuk sayısının 2 bin 613, babası vefat etmiş erkek çocuk sayısının 134 bin 881, kız çocuk sayısının 128 bin 876, annesi vefat etmiş erkek çocuk sayısının 41 bin 847, kız çocuk sayısının 40 bin 444 olduğu görüldü.

SON BİR YIL İÇİNDEKİ BOŞANMA OLAYLARINDAN 171 BİN 213 ÇOCUK ETKİLENDİ

Kesinleşen boşanma davaları sonucunda 2023 yılında 171 bin 881 çift boşanırken 171 bin 213 çocuk velayete verildi. Boşanma davaları sonucu, çocukların velayetinin çoğunlukla anneye verildiği görüldü. Çocukların velayetinin 2023 yılında %74,9'u anneye, %25,1'i babaya verildi. Hanehalkı bilişim teknolojileri kullanım araştırması sonuçlarına göre, evden İnternete erişim imkânına sahip olan hanelerin oranı 2004 yılında %7 iken 2023 yılında bu oran %95,5 oldu. Diğer yandan hanelerde dizüstü, tablet, netbook gibi taşınabilir bilgisayar bulunma oranı %0,9'dan %45,2'ye, cep telefonu/akıllı telefon bulunma oranı %53,7'den %99,7'ye yükseldi.

VAN BÖLGE GAZETESİ: HACI YILMAZ