SORU: YAŞLILIK AYLIĞI BAĞLANACAK STATÜ NASIL BELİRLENİR?
CEVAP: 5510 sayılı Kanunun Kapsamında 01 Ekim 2008 ve sonrasında ilk defa sigortalı olanlar çalışma hayatı boyunca en fazla hizmetinin bulunduğu statüden emekli olacaktır. Bu tarihten önce sigortalı olanlar ise son yedi yıllık fiili hizmet süresi içinde fiili hizmet süresi fazla statüden, hizmet sürelerinin eşit olması halinde ise eşit hizmet sürelerinden sonuncusunun tabi olduğu statüden bağlanır.
SORU: EMEKLİLER ASGARİ GEÇİM İNDİRİMİ ALABİLİRLER Mİ?
CEVAP: Asgari geçim indirimi fiilen çalışan sigortalılar için öngörülen bir yardım türü olup, emeklilerin asgari geçim indirimi alması söz konusu değildir.
SORU: HANGİ SİGORTALILAR DAHA KOLAY ŞARTLAR İLE YAŞLILIK AYLIĞINA HAK KAZANMAKTADIR?
CEVAP: Sosyal güvenlik uygulamalarında Çalışmaya başladığı tarihten önce malul olanlar, engelliliği nedeniyle vergi indiriminden yararlananlar, çalışma gücü kaybı olanlar, maden işyerlerinin yeraltı işlerinde çalışanlar, erken yaşlandığı tespit edilenler, özel olarak korunmakta ve bu sigortalıların daha kolay şartlarda emekli olabilmelerine imkan tanınmaktadır.
SORU: YAŞLILIK AYLIĞI NASIL HESAPLANIR?
CEVAP: 5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) ve (b) bentleri kapsamındaki sigortalıların yaşlılık aylığı, ortalama aylık kazancı ile aylık bağlama oranının çarpımı sonucunda bulunan tutardır. Ortalama aylık kazanç, sigortalının her yıla ait prime esas kazancının, kazancın ait olduğu yıldan itibaren aylık talep tarihine kadar geçen yıllar için, her yıl gerçekleşen güncelleme katsayısı ile güncellenerek bulunan kazançlar toplamının, itibarî hizmet süresi ile fiilî hizmet süresi zammı hariç toplam prim ödeme gün sayısına bölünmesi suretiyle hesaplanan ortalama günlük kazancın otuz katıdır. Aylık bağlama oranı, sigortalının malullük, yaşlılık ve ölüm sigortalarına tâbi geçen toplam prim ödeme gün sayısının her 360 günü için % 2 olarak uygulanır. Bu hesaplamada 360 günden eksik süreler orantılı olarak dikkate alınır. Ancak aylık bağlama oranı % 90'ı geçemez.
SORU: YAŞLILIK AYLIĞI NE ZAMAN BAŞLAR?
CEVAP: Sigortalıların aylığa hak kazanma şartlarını yerine getirmeleri halinde aylıkları, yazılı istek tarihini takip eden aybaşından itibaren başlamaktadır.
SORU: AĞIR ENGELLİ ÇOCUĞU BULUNAN KADIN SİGORTALILAR İÇİN EMEKLİLİK ŞARTLARINDA KOLAYLIK SAĞLANMAKTA MIDIR?
CEVAP: 5510 sayılı Kanunun 28 inci maddesine göre, emeklilik veya yaşlılık aylığı bağlanması talebinde bulunan kadın sigortalılardan başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede ağır engelli çocuğu bulunanların, bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten sonra geçen prim ödeme gün sayılarının dörtte biri, prim ödeme gün sayıları toplamına eklenir ve eklenen bu süreler emeklilik yaş hadlerinden de indirilir. Dolayısıyla ağır engelli çocuğu bulunan kadın sigortalılara bu yöndeki bir uygulama ile tabi oldukları emeklilik şartlarından daha erken aylık bağlanması imkanı getirilmiştir.
SORU: YAŞLILIK TOPTAN ÖDEMESİ ALMAK İÇİN HANGİ ŞARTLARI YERİNE GETİRMEM GEREKİYOR?
CEVAP: 5510 sayılı Kanunun 31 inci maddesine göre yaşlılık toptan ödemesi, 4 (a) ve (b) kapsamında sigortalı olanlardan Çalıştığı işten ayrılan veya işyerini kapatan, Kanunun 28 inci maddesinin ikinci fıkrasının (a) bendinde belirtilen yaş şartını (kadınlar için 58, erkekler için 60 yaş) doldurduğu halde malullük ve yaşlılık aylığı bağlanmasına hak kazanamayan sigortalılara yapılır.
SORU: YAŞLILIK TOPTAN ÖDEMESİ NASIL HESAPLANIR?
CEVAP: Toptan ödemeye esas hizmet sürelerinin Kanunun yürürlük tarihinden önce (2008/Ekim (hariç)) olması halinde 5510 sayılı Kanunun yürürlük tarihi itibarıyla hesaplanarak, Kanunun yürürlüğe girdiği tarih ile toptan ödemenin yapılmasına ilişkin yazılı istek tarihine kadar geçen yıllar için her yılın güncelleme katsayısı ile güncellenerek bulunan tutar,
Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten (2008/Ekim (dahil)) sonraki süreler için primin ait olduğu yıldan itibaren yazılı istek tarihine kadar geçen yıllar için, her yılın gerçekleşen güncelleme katsayısı ile güncellenerek tespit edilen tutar,
SORU: YAŞLILIK AYLIĞINA HAK KAZANMAK İÇİN HANGİ ŞARTLARI YERİNE GETİRMEK GEREKMEKTEDİR?
CEVAP: 5510 sayılı Kanunun yürürlük tarihinden önce sigortalı olanların yaşlılık aylığına hak kazanma koşulları 506 ve 2925 sayılı kanun hükümlerine göre belirlenmektedir. 506 sayılı Kanuna tabi malullük, yaşlılık ve ölüm sigortalarına prim ödeyenlerin, bu sigorta kollarından aylığa hak kazanıp kazanmadıkları nın tespitinde; belli bir yaşa ulaşma, belli bir süre prim ödeme, belli bir süre sigortalı olma, sigortalı işten ayrılma ve Kurumdan yazılı istekte bulunma koşullarının yerine getirilmesi aranmakta olup, bu koşullardan herhangi birinin eksik olması halinde, sigortalıya aylık bağlanmasına imkan bulunmamaktadır der ilgili kanunlar.
Sağlıkla kalın...