Gazetecilerin Dikkatine Gazeteciler daima çalışmaları ve tespitleri ile toplumun Aynasıdırlar peki gazeteciler defalarca kez sosyal güvenlik ile ilgili yaptıkları haberlerin İçeriğinden olan gazetecilerin hakları nelerdir biliyorlarmı...
Öncelikle Gazeteciliği tanımlarken mesleklerin en meşakkatlisi en tehlikelisi en özverilisi kabiliyet ve doğruyu topluma aktarmakla mükkelef olduğu halkın haberdar olması için gece gündüz demeden emek sarf eden Emektarlardır diyebiliriz ve Vatandaş veya okur gözüyle baktığımızda Sürekli zaman ile yarışıyor gündemi takip ediyorsunuz ve Başarınız buna bağlı.
Ancak bakıldığında iletişim çağında haber bir saniye de haber olma şansını yitirebilir Yakın çevremiz, dünyanın diğer ucunda olanlar hepsi bir tuşla önümüzde yerini alıyor ve Olup bitenleri zamanında eksiksiz bize aktaran basın mensupları bu görevlerini yerine getirirken maddi manevi bir çok sıkıntıyı da beraberinde yaşıyor.Çoğu zaman kendi hayatlarından feragat ediyorlar bu durum hepimizce de malum...
Evet Dostalr Basın yayın da özveri ile çalışan bu emektar kesimin emeklilik yaşı geldiğinde karşılarına iki ayrı dönem çıkıyor.
Basın yayın da çalışanlar için 1.Ekim.2008.den Önce Yani 5510 sayılı kanunun yürürlüğe girdiği tarih öncesine kadar olan süreler için itibari hizmet (yani yıpranma ) olduğu için bu tarihe kadar emeklilik yaş ve sigortalılık süreleri ayrı hesaplanıyor.
Biliyorsunuz 1.Ekim.2008 tarihine kadar basında çalışanlar için her çalıştıkları 360 gün için 90 gün yıpranma hakkı vardı.Böylece basın kartı olup da fiilen gazeteci olarak görev yapanlar emeklilik sürelerinin hesabında yıpranma süreleri kadar yaştan indiriliyor ve sigortalılık sürelerine de ayrıca ilave ediliyordu. Her çalıştıkları 360 gün için 90 gün yıpranma alıyorlardı.
Ancak 1.Ekim.2008 de 5510 sayılı kanun ile Basın çalışanlarının yıpranma hakları ellerinden alındı.normal SSK yani (4a) statüsünde primleri yatmaya başlandı ve 2013 yılında Basın çalışanlarına yapılan bu haksızlık geri alındı ve tekrardan 19.Ocak.2013 tarihinde 6385 sayılı kanun ile basın çalışanlarına yıpranma hakkı tekrar verildi.Yapılan bu değişiklik ile basında fiilen görev alan basın kartı sahibi olan gazeteciler dilerlerse 1.Ekim.2008 ile 1.Şubat.2013 tarihleri arasında ek prim yatırmak şartıyla bu günler için de yıpranma hakkı alabileceklerdir ve Böylece yıpranma hakkı için ek prim yatıranlar, yatırmayanlar,kanun çıktıktan sonra basında çalışmayanlar gibi bir çok farklı örnekler ortaya çıktı.
Basında çalışan gazetecilerin 1.Şubat.2013' den sonraki yıpranma primlerini iş verenleri ödeyeceklerdir.Fakat 1.Ekim.2008 ile 31.Ocak.2013 arasında olan ek primi gazetecinin kendisi ödeyecektir.Burada hesabı doğru yapmak gerekiyor. Şöyle ki 1.Ekim.2008 sonrası yıpranma hesabında yıpranma süresinin yarısı yaştan düşürülür. Örnek Meslektaşımız Hocamız Arkadaşımız Dilek hanımın yapmış olduğu basit bir hesapla , bu sürenin tamamı gazeteci olarak geçse toplamda 4 yıl 4 ay prim karşılığı 1 yıl 1 ay yıpranma alırsınız. Bunun yarısı da yaştan düşse sadece yaştan emeklilikte size faydası 6 ay olur.
Alacağınız emekli aylığına 6 ay önce kavuşmak kulağa hoş geliyor. Bu arada ödeyeceğiniz prime de alacağınız maaşa da evrak ortamında hesaplatıp bakmak gerekir. Bizler gibi bu işi yapan sosyal güvenlik uzmanlarına bu gün emekli olsanız ne maaş alırsınız ve prim ödediğinizde alacağınız maaşınız ne olur bütün bu soruları ödeyeceğiniz primi hesaplatmak da faydanıza olacaktır.
Gazeteci olarak çalıştığınız yılları hesaplatıp yıpranmalardan alacağınız prim gün ve yaş indirim haklarınızı bilmeniz gerekir.
Ancak Yıpranma hesabı yapılırken dikkat edilmesi gerekenler...
(a)1.Ekim.2008 öncesi 506 sayılı kanuna göre yıpranma hesabı, gazeteci olarak 2A ve 3A olarak yatan sürelerin tamamı üzerinden fiili hizmet zammı hesaplanır bu süre işe giriş tarihinizi öne çeker. Ayrıca fiili hizmet zammı kadar da yaşı öne alır.Fiili hizmet zammı prim gün süresine eklenmez der ilgili kanun.
(b)1.Ekim.2008 den sonra 5510 sayılı kanun ile gazetecilerin yıpranma hakkı kaldırıldı. Tekrar yıpranmanın geldiği 1.Şubat.2013 ile 1.Ekim.2008 arasında gazeteci olarak çalışan ve bu süreler için ek prim ödeyen gazeteciler yıpranmadan faydalanabilecekler. Yine bu süreler için elde edilen fiili hizmet zammının yarısı toplamda 3 yılı geçmemek üzere yaştan düşülecektir.Fiili Hizmet zammı kadar gün prim gün sayısına eklenecektir.
(c)1.Şubat.2013 den sonra elde edilen fiili hizmet zammının yarısı toplamda 3 yılı geçmemek şartıyla yaştan düşürülüyor. Sigortalılık süresine eklenmiyor.
Özetle Unutmayınız ki gazeteci olarak emeklilik yaş ve emekli aylığı hesabınızı yaparak emekliliğinizi planlamak şahsınız için doğru olacaktır.
Basın da çalışanların kıdem tazminatları ise 5953 sayılı kanun ile düzenlenmiştir. Gazeteci olarak ,Başbakanlık Basın Yayın Enformasyon Genel Müdürlüğü nezdinde tutulan sicildeki kayıtlara göre mesleğe başlangıç tarihiniz dikkate alınarak meslekte en az 5 yıl görev almanız gerekir. Yine gazeteci ile iş veren arasında imzalanmış bir sözleşme olması gerekir. Bu durumda iş sözleşmesi 5953 sayılı kanun içeriğinde yer alan şartlarda bitmesi kaydıyla gazeteciye veya ölümü halinde varislerine (çocuklarına)kıdem tazminatı ödenir.Gazetecilerin kıdem tazminatlarında bir tavan söz konusu değildir.Yine gazeteciler 15 yıl 3600 gün şartı ile iş akdini sonlandırıp kıdem tazminatı alamazlar der ilgili kanun Esen Kalın...
