koronavirüs salgınının sebep olduğu olumsuzluklar nedeniyle verilecek kısa çalışma ödenekleri İŞ KUR’a yaptığı kısa çalışma başvurusu kabul edilen ve işçilerine kısa çalışma ödeneği bağlanan işverenin, kısa çalışma ödeneği aldığı süre için işçiye ücret ödemek zorunda olup olmadığı sık sorulan sorulara da cevaben.
Bu sorunun cevabı sgk nun da verilerine göre işverenin İŞ KUR’a yaptığı kısa çalışma başvurusunda belirttiği çalışma süresine bağlıdır. Eğer işveren başvurusunda, kısa çalışma süresince iş yerinde çalışmaya tamamen ara verdiğini belirtmişse, dolayısıyla işçiyi bu süre içerisinde iş yerinde hiç çalıştırmıyorsa, çalıştırmayacak sa, işçiye kısa çalışma ödeneği aldığı aylar için herhangi bir ücret ödemek zorunda değildir. Buna karşılık işveren İŞKUR’a yaptığı başvuruda, iş yerinde çalışma süresini azalttığını belirtmişse (Yönetmelik gereği iş yerindeki çalışma süresinin normal çalışma süresine göre en az üçte bir oranında azaltılmış olması gerekir), bu durumda işveren işçiye iş yerinde çalıştığı süre kadar ücret ödemek zorundadır. Örneğin işçiyi iş yerinde ayda 20 gün çalıştırıyorsa 20 günlük ücret ödemek zorundadır. Kalan 10 güne ait ödemeyi ise İŞKUR kısa çalışma ödeneği olarak yapar. Ayrıca Yönetmelik gereği, kısa çalışma yapan işçinin çalışılmayan hafta tatili, ulusal bayram ve genel tatil günlerine ilişkin ücret ve kısa çalışma ödeneği miktarı, kısa çalışma yapılan süreyle orantılı olarak işveren ve İŞKUR tarafından ödenir.
Dolayısıyla burada belirleyici olan işverenin İŞKUR’a yaptığı başvuruda belirttiği çalışma süresine uyup uymadığı ve işçiyi iş yerinde çalıştırdığı süredir.
Aynı şekilde SGK’ya bildirim ve sigorta primlerinin ödenmesi yönüyle de işveren, işçiyi çalıştırdığı gün sayısı ve ödediği ücret ölçüsünde sorumludur. Eğer işveren İŞKUR’a yaptığı bildirimde iş yerinde tamamen çalışmayı durdurduğunu belirtmiş ve işçiyi kısa çalışma süresince iş yerinde hiç çalıştırmıyor, işçiye ücret ödemiyorsa, söz konusu aylar için SGK’ya işçiyi 0 (sıfır) gün ve kazanç üzerinden bildirir. Eğer iş yerinde çalışma süresini azalttığını bildirmişse ve örneğin iş yerinde ayda 20 gün çalışma yapılıyorsa, o ay için işveren işçiyi 20 gün üzerinden ve işçiye ödediği net ücretin brütü üzerinden SGK’ya bildirir, bu bildirime ait sigorta primlerini de öder. Aylık prim ve hizmet belgesinde eksik gün kodunu da 18 – Kısa çalışma ödeneği olarak gösterir. Eğer işçinin kısa çalışma dışında da o ay eksik çalışma günü varsa o zaman eksik gün sebebinin “27-Kısa Çalışma Ödeneği ve Diğer Nedenler” olarak gösterilmesi gerekir. İŞKUR da kısa çalışma ödeneği verdiği günlere ait GSS (Genel Sağlık Sigortası) primini sgk’ya öder.
KISA ÇALIŞMA ÖDENEĞİ İLE İŞSİZLİK MAAŞI BİRBİRİNİ ETKİLER Mİ?
İşsizlik maaşı gibi kısa çalışma ödeneği de işsizlik sigortasından karşılandığından, kısa çalışma ödeneğine hak kazanmak içinde iş akdinin fesih nedeni dışındaki işsizlik maaşı alma şartlarından olan prim gün sayısı ve sigortalılık süresi esas alındığından, dolayısıyla kısa çalışma ödeneği ile işsizlik maaşı arasında bir bağlantı söz konusudur.
Yani işsizlik maaşında olduğu gibi, işçinin kısa çalışma ödeneğine hak kazanabilmesi için de kısa çalışmanın başladığı tarihten önceki son 3 yıl içinde en az 600 prim günü olması ve son 120 gün hizmet akdinin kesintisiz devam etmesi şartı aranmaktadır. Sadece koronavirüs salgınının sebep olduğu olumsuzluklar nedeniyle verilecek kısa çalışma ödenekleri için geçerli olmak üzere prim gün sayısı şartı 450 gün, hizmet akdinin kesintisiz devam etmesi şartı 60 gün olarak uygulanmaktadır.
Öte yandan, işçinin kısa çalışma ödeneği almadan daha önce işsizlik maaşı almış olması kısa çalışma ödeneği almasına engel teşkil etmeyeceği gibi, aynı şekilde işçinin kısa çalışma ödeneği almış olması da daha sonra o işçinin işsizlik maaşı almasına engel teşkil etmez. İşçinin gerek kısa çalışma ödeneği alması gerekse işsizlik maaşı alması için aranan şartların varlığı yeterlidir.
Hatta işçi kısa çalışma ödeneğinden yararlandıktan sonra işsiz kalmışsa yani işten çıkmış veya çıkarılmışsa ve işten çıktığı – çıkarıldığı tarih itibariyle işsizlik maaşı alma şartlarını taşımıyorsa (son 3 yıl içinde 600 prim günü ve son 120 gün hizmet akdinin kesintisiz devam etmiş olması şartı, işten çıkış kodunun işsizlik maaşı almaya uygun olması şartından herhangi biri veya birkaçını taşımıyorsa), bu işçiye kalan süre kadar işsizlik maaşı ödenir. Örneğin kısa çalışma başladığında işçinin son 3 yıl içinde 600 prim günü var idiyse bu işçi şartları taşıması halinde 180 gün yani 6 ay işsizlik maaşı alabileceğinden, eğer bu işçi 3 ay kısa çalışma ödeneği almış ve daha sonra işsiz kalmışsa kendisine kalan 3 ay için işsizlik maaşı ödenir der sağlıklı günler dilerim.
