SORU: İŞÇİNİN İKİNCİ BİR İŞTE ÇALIŞMAYA BAŞLAMASI İŞVEREN TARAFINDAN FESİH HAKKI DOĞURUR MU?
CEVAP: İşçinin, işveren ile bu hareketini yasaklayan yazılı veya sözlü bir anlaşma yok ise işçi birden fazla işverenle çalışabilir.
Mevzuatımızda bu şekilde çalışmayı engelleyen hüküm yoktur. Ancak işveren sözleşmeye yazılı izin alınmaksızın herhangi bir işyerinde veya yapmakta olduğu işin benzeri işyerlerinde çalışmayı yasaklamış olması halinde bu sözleşmeyi imzalayan işçi buna uymamak la yükümlüdür.
Aksi halde işverenin güvenini ve iyi niyetini kötüye kullanmış olmakla derhal fesih hakkı doğmuş olur.
SORU: EMEKLİ OLDUKTAN SONRA ÇALIŞANLAR İZİN HAKKINI NASIL KULLANIR KIDEM TAZMİNATI HAK EDERLER Mİ?
CEVAP: Emekli olduktan sonra ister SGDP ödeyerek, isterse yeniden maaş kesintisi uygulayıp normal çalışan olarak çalışılması halinde de izin hakediş devam eder. Bu çalışmadan önceki süre aynı işyerinde geçmiş ise birleştirilerek toplam kıdem üzerinden izin hakkı kullandırılır. Uygulamada da görülen bir durumdur. Bir işveren de farklı zamanlarda çalışmış olanlar içinde durum böyledir.
Ancak kıdem tazminatını alarak hizmet akdi sona eren kişinin yeniden aynı işyeriyle anlaşarak işine SGDP olarak devam etmesi halinde izin kıdeminin yeniden başlayacağı konusunda görüşlerde bulunmaktadır. Kıdem tazminatı emekli olduktan sonra ödeneceği için yeniden işe başlayan işçi için SGDP ödenmesi veya maaşını kestirerek normal çalışan gibi prim ödemeye başlaması halinde fark etmeksizin kıdem tazminatı süresi başlar. Bu süre bir yılı doldurduktan sonra kıdem tazminatı hak etmiş olur. İş yerinin kapanması veya işten çıkarılması durumunda kıdem tazminatı ödenir.
SORU: İŞVEREN OLARAK HANGİ DURUMLARDA ÇALIŞANIN SAVUNMASINI ALMALI VE TUTANAK TUTMALI?
CEVAP: İşveren yasalar karşısında ispat yükümlülüğüne sahiptir. Bu nedenle her olayda ve işlemde ilgili müfettiş ve mahkemelerce belgelere bakılacağı inancıyla hareket etmelidir.
Maaş bordroları
İzin işlemleri (Ücretli Yıllık İzin, Mazeret İzni, İdari İzin, Ücretsiz İzin vs) İş Kazası bildirimi
SGK işçi giriş bildirimi veya İAB işçi çıkış bildirimi, Gibi işlemler mutlaka matbu evraklarla yapılmalı ve saklanmalıdır:
Aşağıdaki durumlarda ise işçinin savunması alınmalı ve tutanak tutulmalıdır.
Tartışma, hakaret, sözlü veya fiili sataşma (iş arkadaşları, işveren veya vekili, müşteriler vs.)
İşyerinden izinsiz ayrılma veya geç gelme
İşe gelmeme İşverene zarar verme
İş sağlığı ve güvenliği önlemlerine uymama
İşini zamanında yapmama, emirlere uymama, işi aksatma
Tutanak olayda işçinin halini veya işe gelmeyişini vs. anlatan şahitler ifadesidir. Birim amirinin notları ve altındaki imzası durumu belgelemeye yetmez. Bir aksaklık veya olayın anlatımında en az bir işçinin şahit olarak imzası alınmalıdır. İşe gelmeme veya geç gelme durumlarında tutanak altına puantaj kayıtlarının konulması da yeterli olacaktır.
Savunma ise işçinin yapılan bu hareket sonrasında yazılı cevabını istemektir. Bu hakkı işçiye vermeyen işveren haklı bile olsa usulde hata yapmış olacağından sorun yaşayabilecek tir. İş K.19. maddeye göre savunması alınmadan iş sözleşmesinin feshi geçersiz kabul edilmektedir.
SORU: İŞÇİNİN NE KADAR SÜREYLE DEVAMSIZLIĞI HALİNDE İŞ SÖZLEŞMESİNİN İŞVEREN TARAFINDAN TAZMİNATSIZ FESHİ MÜMKÜN MÜDÜR?
CEVAP: İş Kanunun 25/II maddesi gereğince, işçi işverenden izin almaksızın veya haklı bir sebebe dayanmaksızın ardı ardına iki gün veya bir ay içinde iki defa bir tatil gününden sonraki iş günü yahut bir ayda üç iş günü işe devam etmemesi halinde iş sözleşmesi işveren tarafından derhal feshedilir. Bu fesihte, ihbar ve kıdem tazminatı ödenmez.
SORU: SİGORTALILARA NE KADAR SÜRE ÇALIŞTIKTAN SONRA SAĞLIK YARDIMI DEVLETÇE SAĞLANIR MI?
CEVAP: Sigortalılar iş kazası ve meslek hastalıkları durumunda süreye bakılmaksızın devletçe sağlık yardımlarından faydalanırlar. Diğer sağlık sorunlarında ise, hastaneye müracaatından bir yıl önce en az 90 gün sigorta primi yatırmak şartıyla sağlık yardımlarından faydalanır.
Sigortalının tedavi haricinde geçici iş göremezlik ödeneği alması için ise 120 gün sigorta primi yatırmış olması gerekmektedir.
SORU: FAZLA MESAİ ÜCRETLERİ KIDEM TAZMİNATININ HESABINDA DİKKATE ALINIR MI?
CEVAP: Hayır, fazla mesai o aya ait şaz bir ödeme olup her ay mutat ödenen ücret ve ücret benzeri ödemelerin brüt hesabı üzerinden kıdem tazminatı hesaplanır. Buna yemek parası, ulaşım servis parası, yıllık ikramiyeler dâhil edilerek tazminata esas giydirilmiş brüt ücret bulunur.
SORU: ON YILLIK ÜCRETLİ İZİN HAKKI NE ZAMAN BAŞLAR VE NE ZAMAN KULLANILMALIDIR?
CEVAP: Yıllık ücretli izin hakkı fiilen bir yıl çalışan işçiler için dinlenme süresi olarak kullandırılması gereken izinler dir. Bu izin süresi kıdeme göre esas alınmıştır.
1-5 yıl arası çalışanlara 14 iş günü. 5-15 yıl arası çalışanlara 20 iş günü
15 yıldan fazla çalışanlara 26 iş günü yıllık ücretli izin verilir.
Bu sürelerde izin kullanılmaması halinde iş akdinin feshinden sonra çıplak son ücret üzerinden izin ücretinin ödenmesi zorunludur. Bu ücrete giydirilmiş ücret olarak bilinen sosyal yardımlar, yemek parası vs eklenmez. Bayram, hafta tatili ve resmi tatiller yıllık izne denk gelmiş ise izin ücretinin hesabında dikkate alınmaz.
Sağlıkla kalın...
