Bakıldığında İPC Bir mal veya hizmetin satışından kaçınanlar hakkında aykırılığı tespit edilen her bir işlem veya sözleşme için 2.200,00 Türk Lirasından az olmamak üzere satışından kaçını lan mal veya hizmetin tüm vergiler dahil toplam satış fiyatının %10'u kadar olan idari para cezası 3.166,00 TL olarak güncellenmiştir.
HİZMET TESPİTLERİNDE İŞVEREN İÇİN HANGİ CEZALAR UYGULANIR?
İşverenler tarafından SGK'ya bildirilmeyen kişiler, SGK'ya şikayet veya dava yoluyla hizmet tespiti yaptıra bilmektedir. Bu durumda işverenler aleyhine idari para cezaları söz konusu olmaktadır. Kişinin bir işyerinde hizmet sözleşmesi kapsamında çalıştığı fakat işverence sigorta bildiriminin yapılmadığı SGK denetim elemanları veya mahkeme kararı doğrultusunda tespit edilebilmektedir. Bu durumda işveren hakkında uygulanan cezalar;
Sigortalı işe giriş bildirgesinin yasal süresinde verilmemesi sebebiyle 2 brüt asgari ücret tutarında (2025 yılı için 2 x 26.005,20 = 52.010,40 TL)
Aylık prim ve hizmet belgesinin verilmemiş olması sebebiyle hizmet tespiti yapılan her ay için 2 asgari ücret tutarında,
Hizmet tespiti mahkeme kararıyla değilde SGK denetim elemanınca sağlanmışsa, ilk iki maddedeki cezaya ilaveten, işyeri kayıtlarının geçersizliği sebebiyle ayrıca hizmet tespiti yapılan her bir ay için bir asgari ücret tutarında İPC uygulanır.
İDARİ PARA CEZALARINDA İNDİRİM YAPILIYOR MU?
SGK idari para cezalarında iki türlü indirim uygulanmaktadır. Birincisi %25'lik peşin ödeme indirimi dir. Bu indirim, İPC türü ve gerekçesi ne olursa olsun, tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içerisinde ödenen bütün cezalara uygulanır.
Örnek: Sigortalı işe giriş bildirgesini yasal süresi içerisinde vermeyen ABC şirketine 1.8.2025 tarihinde bir asgari ücret tutarında (26.005.20 TL) idari para cezası tebliğ edilmiştir. Söz konusu ceza en geç 16.08.2025 tarihinde peşin olarak ödenirse, ceza nın %25'i indirilecek ve 19.503,9 TL olarak ödenecektir.
İdari para cezalarında bir diğer indirim ise cezaların tamamı için değil, bazıları için uygulanan iyi niyet indirimidir. Buna göre;
Sigortalı işe giriş bildirgesini,
İşyeri bildirgesini,
4/b (Bağ-Kur) sigortalıları için ilgili kurumlar tarafından verilmesi gereken sigorta başlama ve bitiş bildirgesini,
Kamu kurumları tarafından verilmesi gereken, memurların maluliyet durumlarına ilişkin bildirgeyi,
Kamu kurumları ve bankaların ihale verdikleri yüklenicilere dair bildirimi,
Ticaret sicilleri, şirketlerle ilgili kuruluş bildirimini,
İnşaat ruhsatı veren kurum ve kuruluşlar ruhsat sahipleriyle ilgili bildirimi,
Sigortalı işten çıkış bildirimini,
yasal süresi içerisinde yerine getirmemekle birlikte, yasal sürenin bitiminden itibaren 30 gün içerisinde kendiliklerinden yerine getirirlerse, cezanın %75'i silinmekte, sadece %25'i tahsil edilmektedir. Ayrıca bu %25'lik kısımdan da 15 gün içerisinden ödenmesi halinde yine dörtte bir oranında peşin ödeme indirimi yapılacaktır. Ancak iyi niyet indiriminden yararlanabilmek için en önemli şart, kendiliğinden bildirimden önce SGK, diğer kamu kurumları veya mahkemeler tarafından herhangi bir tespit yapılmamış olmasıdır.
Örnek: Yukarıdaki örneğimizde ABC şirketi, sigortalı işe giriş bildirgesini yasal süresi içerisinde vermediğini kendisi fark etmiş ve yasal süreyi takip eden 30 gün içerisinde SGK'ya vermiştir. Bu durumda şirketin ödeyeceği İPC tutarı (26.005,20 x 0,25) 6.501,30 TL olacaktır. Ayrıca bu tutarı 15 gün içerisinde ödemesi halinde %25'lik peşin ödeme indirimi de uygulanacak ve ödenecek rakam 4.875,98 TL olacaktır.
CEZAYA İTİRAZ NASIL VE HANGİ SÜRELERDE YAPILMALIDIR?
İdari para cezaları, ilgiliye tebliğ ile tahakkuk eder, yani hüküm ifade etmeye başlar. Tebliğ tarihinden itibaren on beş gün içinde SGK'ya ya da SGK'nın ilgili hesaplarına yatırılır. Eğer bu süre içerisinde ödeme yapılmaz ise aynı 15 günlük süre içinde Kuruma (tebliğ eden SGK birimine) itiraz edilebilir. İtiraz takibi durdurur, tahsil süreci beklemeye alınır.
İtiraz reddedilirse hangi mahkemeye ne kadar sürede başvurulmalı SGK müdürlüğünde bulunan "İdari Para Cezası İtiraz Komisyonu" yapılan itirazı değerlendirecek, kabul veya red edecektir. İtirazlar, itiraz komisyonunda incelenerek en geç otuz gün içinde karara bağlanır. Bu süre içerisinde itiraz sahibi isterse itirazından vazgeçebilir. Vazgeçilmesi halinde aynı İPC için tekrar itirazda bulunulamaz. İtirazın kabul edilmesi halinde idari para cezasında gerekli düzeltme, iptal veya indirim yapılacaktır. İtirazın reddedilmesi halinde, itirazı reddedilenler, kararın kendilerine tebliğ tarihinden itibaren otuz gün içinde yetkili idare mahkemesine başvurabilirler. Bu süre içinde ilgili mahkemeye başvurunun yapılmamış olması halinde, idari para cezası kesinleşir.
Öte yandan idari para cezasının peşin olarak ödenmesi, yargı yoluna başvurma hakkını etkilemez. İPC'nin tamamı peşin olarak ödendikten sonra da yargı yoluna başvurulabilir. Fakat mahkemeye başvurulması idari para cezasının takip ve tahsilini durdurmaz.
İDARİ PARA CEZALARINDA ZAMAN AŞIMI NASIL HESAPLANIR?
SGK idari para cezalarında zamanaşımı tahakkuk ve tahsil zamanaşımı olmak üzere iki başlıkta değerlendirilebilir. SGK idari para cezalarında zamanaşımı yönünden en önemli husus, cezaya konu olan fiilin işlendiği tarihtir. Zamanaşımı bu tarihe göre belirlenmektedir. Buna göre İPC'ye konu fiilin işlenme tarihi, yasada belirlenen yükümlülüğün yerine getirilmesi gereken sürenin son günüdür.
İdari para cezaları ilgiliye tebliğ edilmekle tahakkuk ettiğinden, idari para cezasına konu fiilin tahakkuk zamanaşımına girip girmediği, fiilin işlendiği tarihte geçerli mevzuattaki zamanaşımı süresi dikkate alınarak belirlenecektir. Bu anlamda 1 Ekim 2008 tarihi bir milat oluşturmaktadır. 30.09.2008 ve öncesi bir tarihe ait fiiller için tahakkuk zamanaşımı 5 yıldır. Yani bu tarih ve öncesinde işlenmiş bir fiil sebebiyle ilgililere 5 yıl içerisinde ceza tebligatı yapılmamışsa, İPC tahakkuk zamanaşımına uğramıştır. Dolayısıyla ilgiliye tebligat yapılamayacak ve tahsil edilmeyecektir.
01.10.2008 ve sonrası bir tarihte işlenen fiiller için tahakkuk zamanaşımı süresi, fiilin işlendiği tarihten itibaren on yıldır. Örneğin sigortalı işe giriş bildirgesinin son verilme tarihi 21.10.2008 olduğu halde verilmemiş ise, bu fiilden dolayı İPC uygulanabilmesi için, işverene en geç 21.10.2018 tarihinde tebliğ edilmiş olması gerekir.
İPC uygulamasında bir diğer zamanaşımı türü ise tahsil zamanaşımı dır. Bir İPC'nin ilgiliye tebliğ edilmesi tahakkuk için yeterlidir. Fakat tahakkuk eden İPC'nin ödenmemesi ihtimali de bulunmaktadır. Bu durumda ilgili İPC sonsuza kadar takipte kalmayacak, ödeme süresinin sona erdiği tarihi takip eden yıl başı itibariyle 10 yıl sonunda zamanaşımına uğrayacaktır der ilgili kanunlar.
Sağlıkla kalın...
